Emoties patienten meetbaar
ArrayEmoties zijn waarde-oordelen van mensen over het grote belang voor hun welbevinden van personen of objecten waarover ze geen macht hebben. Juist in de emotie toont de mens zijn hulpeloosheid en machteloosheid. Vanuit deze definitie redenerend bespreekt de Amerikaanse filosofe en humaniste Marhta Nussbaum alle emoties die bij mensen kunnen optreden zoals verdriet, woede, liefde, schaamte, mededogen, angst,hoop en vreugde.
Zij doet dat in haar 710 pagina’s tellende, onlangsin het Nederlands uitgekomen, meesterwerk Oplevingen van het denken: over de menselijke emoties. Met haar stellingname wijst Nussbaum af, dat emoties irrationeel en ongecontroleerd zijn en dat een externe stimulus altijd tot dezelfde emotie leidt. Van elke emotie bespreekt Nussbaum verschijningsvormen, oorzaken en gevolgen. Ook behandelt zij de ethische bezwaren tegen sommige emoties. Zo noemt zij drie bezwaren van de liefde:
- het ontstaan van woede als het geliefde object, bv de eigen goede gezondheid, beschadigd is door externe oorzaken.
- het objectiveren van een geliefd persoon, bijvoorbeeld door ouders die hun geliefde kind opzwepen tot te hoge prestaties en
- het zo in elkaar opgaan van personen die elkaar lief hebben, dat er geen ruimte is voor aandacht voor de samenleving: de familieclan wordt bijvoorbeeld belangrijker dan de samenleving als totaal.
Nussbaum definieert vanuit haar emotieleer een optimale kwaliteit van leven als leven in een volwassen, onderlinge afhankelijkheid van anderen. Zij positioneert deze toestand tussen het ene uiterste van totale hulpeloosheid en het andere van pathologisch narcisme. Nussbaum baseert haar emotieleer op drie bronnen van kennis.
Oplevingen van het denken
Martha C. Nussbaum
De eerste zijn de geschriften van vrijwel alle grote filosofen. Aristoles, Seneca, Augustinus, Thomas van Aquino, Spinoza, Adam Smith, Proust, Nietsche: zij allen komen aan het woord. Ten tweede gebruikt zij casuïstiek uit de hedendaagse tijd, bijvoorbeeld over het beïnvloeden van de emoties van leden van een rechtbankjury. Ten derde put zij kennis uit haar eigen emoties bij bijvoorbeeld het overlijden van haar moeder.
In de patientenzorg en in zorgonderzoek komt het meten van de incidentie en prevalentie van emoties als uitkomstmaat van medische behandeling niet systematisch voor. Meestal wordt volstaan met het meten van kwaliteit van leven in algemene termen en over een langere periode. Nussbaum biedt een theoretisch kader voor zorgverleners die een breder handelingsrepertoire nastreven bij het optreden van diverse emoties bij patienten. Zorgonderzoekers kunnen haar systematiek gebruiken om een nieuwe uitkomstmaat naast kwaliteit van leven te introduceren.
Oplevingen van het denken
Martha C. Nussbaum
Hetboek is te bestellen met ISBN nummer is 90 263 1872 3
Bron: Juliuscentrum