Nieuwe ontwikkelingen euthanasie
Array
Levensmoeheid belangrijke reden voor euthanasieverzoek bij 1 op de 5 mensen * 1 op de 20 euthanasieverzoeken komt van mensen zonder ernstige ziekte * Euthanasie demente patiënten ondanks wilsverklaring zelden uitgevoerd * 15% van Nederlanders is voor pil van Drion
Voor 1 op de 5 mensen die een euthanasieverzoek doen is levensmoeheid een belangrijke reden voor het verzoek. De meeste van deze verzoeken van mensen met kanker worden ingewilligd, maar verzoeken van mensen met andere ziekten of zonder ernstige ziekte worden meestal geweigerd. Jaarlijks doen ongeveer 400 ouderen zonder ernstige ziekte een verzoek om euthanasie. Verder vindt 15% van de Nederlandse bevolking dat er een zelfdodingspil moet komen. Voor ernstig demente patiënten met een euthanasieverklaring geldt dat deze meestal niet wordt ingewilligd. En als een dergelijk verzoek toch is ingewilligd, melden artsen dit niet (ook al is het volgens de wet toegestaan, mits aan de zorgvuldigheidscriteria
voldaan is).
Op deze bevindingen promoveert Mette Rurup op 15 september aan het VU medisch centrum. De titel van haar proefschrift is: ‘Setting the stage for death. New themes in the euthanasia debate’.
Levensmoe
Voor 1 op de 5 mensen die een euthanasieverzoek doen is levensmoeheid een belangrijke reden voor het verzoek. Het gaat hierbij om het totaal van euthanasieverzoeken, dus ook van mensen die ernstig ziek zijn. Voor de patiënten waar levensmoeheid een grote rol speelde in hun verzoek, leed bijna de helft aan kanker, een kwart aan een andere ernstige ziekte en 28% had geen ernstige ziekte.
Euthanasie zonder ernstige ziekte
De tweede belangwekkende conclusie uit Rurup’s promotieonderzoek is dat in Nederland jaarlijks ongeveer 400 mensen zonder ernstige ziekte een verzoek om euthanasie doen. Deze mensen zijn ‘klaar met leven’, vergelijkbaar met de situatie van oud-senator Brongersma. Over het algemeen zijn het alleenstaande ouderen van 80 jaar of ouder. Alhoewel hun problemen meestal van sociale aard zijn (eenzaamheid, zingevingsproblematiek), heeft 79% een of meer niet ernstige aandoeningen. De meeste huisartsen weigeren deze verzoeken. De helft van hen stelt een alternatieve behandeling voor, welke de patiënt vaak weigert. Soms trokken patiënten die één of meer behandelingen kregen hun verzoek in. Als het verzoek geweigerd werd pleegde de patiënt soms zelfmoord.
Ingewilligd of niet
De meeste verzoeken van levensmoede patiënten die kanker hadden werden ingewilligd, maar verzoeken van levensmoede patiënten die een andere ernstige ziekte hebben of geen ernstige ziekte hebben, werden meestal geweigerd. Voor 74% van de ondervraagde artsen geldt dat zij het ondenkbaar achten ooit een verzoek om euthanasie van een patiënt zonder ernstige ziekte, in te willigen. En dat terwijl het merendeel van de artsen, de Nederlandse bevolking en nabestaanden van iemand waarbij euthanasie was uitgevoerd van mening is dat iedereen recht zou moeten hebben om zelf te beschikken over leven en dood, zo blijkt uit Rurup’s onderzoek. Verder vond 15% van de Nederlandse bevolking en 36% van de nabestaanden dat een ‘zelfdodingspil’ beschikbaar zou moeten komen.
Demente patiënten
Voor ernstig demente patiënten met een euthanasieverklaring geldt dat deze verklaring zelden werd uitgevoerd. Terwijl 86% van de naasten van gevorderd demente patiënten vindt dat euthanasie bij demente patiënten op basis van een euthanasieverklaring toelaatbaar is, vindt slechts 16% van de verpleeghuisartsen dit. De artsen die wel een euthanasieverklaring van een demente patiënt inwilligden, lieten overigens na dit te melden. Terwijl het volgens de euthanasiewet legaal is, mits aan de zorgvuldigheidseisen is voldaan. Rurup pleit dan ook voor duidelijke richtlijnen waarvan artsen gebruik kunnen maken bij het beoordelen of een euthanasieverklaring bij een demente patiënt ingewilligd kan worden.
Bron: VUMC
