Proefbehandeling bij ernstige acute alvleesklierontsteking geeft onverwacht hogere sterfte

Bij onderzoek onder leiding van het UMC in Utrecht zijn meer patienten overleden dan werd verwacht. Het gaat om mensen met acute alvleesklierontsteking die experimenteel probiotica kregen toegediend, een voedingssupplement met micro-organismen. Uit een landelijk onderzoek onder 296 patienten blijkt dat er in de groep die het middel kreeg, 24 mensen overleden, en in de groep die het niet kreeg 9. De onderzoekers zijn verrast door dit resultaat. Eerdere kleine buitenlandse studies toonden aan dat probiotica infectieremmend zou werken bij acute alvleesklierontsteking. Uit dit onderzoek blijkt dat dit niet het geval is. De resultaten van het onderzoek worden binnenkort gepubliceerd in een vooraanstaand wetenschappelijk tijdschrift. Om 15:00 uur zal een persconferentie gehouden worden in het UMC Utrecht. Artsen wordt afgeraden om deze groep patienten probiotische bacterien te geven. In twee eerdere studies leek probiotica juist goed te werken.



Aan het onderzoek namen 296 patienten met ernstige acute alvleesklierontsteking deel, verdeeld in een onderzoek- en controlegroep. Acute alvleesklierontsteking is een zeldzame en zeer ernstige ziekte. In totaal overleden 24 patienten (16 procent) in de onderzoeksgroep en 9 patienten (6 procent) in de controlegroep.

De onderzoekers weten nog niet wat de verhoogde sterfte heeft veroorzaakt. Drie factoren spelen in samenhang een rol:
– de toepassing van probiotica bij mensen met orgaanfalen,
– de toediening van probiotica aan intensive care patienten, en
– het toedienen van probiotica samen met sondevoeding (rechtstreeks in de darm).
De onderzoekers raden collega’s voorlopig af om probiotische bacterien toe te passen in situaties die aan deze drie criteria voldoen.

De patienten zijn behandeld in vijftien Nederlandse ziekenhuizen, waaronder alle acht Universitaire Medische Centra. Het onderzoek is gefinancierd door Senter Novem, een overheidsinstantie, en is uitgevoerd onder leiding van het Universitair Medisch Centrum Utrecht. Alle betrokken patienten en de familieleden van de overledenen zijn inmiddels ingelicht.

Twee eerder gepubliceerde kleinschalige studies met probiotica bij alvleesklierontsteking toonden hoopvolle resultaten, maar waren te klein om artsen te overtuigen van het nut van toepassing van probiotica bij alle patienten met ernstige acute alvleesklierontsteking. Het huidige onderzoek was dan ook veel groter van opzet en primair bedoeld om het infectieremmende effect van probiotica aan te tonen.

De uitkomst werd pas na afloop duidelijk doordat het onderzoek ‘dubbelblind’ was uitgevoerd, zoals de medische wetenschap vereist. Een speciaal ingestelde ‘monitoring-commissie’ stelde halverwege het onderzoek geen significante verschillen vast, niet in infecties en ook niet in sterfte.

De totale sterfte tijdens het onderzoek bedroeg 11 procent. Dat is hetzelfde percentage als uit de medische literatuur bekend is, namelijk 10%. Daardoor werd gedurende het onderzoek nog niet duidelijk dat er een verschil in sterfte zou bestaan tussen de patientengroepen. In dit soort onderzoek worden verschillen tussen de controle- en onderzoekgroep pas zichtbaar na het verbreken van de code als het onderzoek is afgelopen.

Alle deelnemende patienten gaven vooraf toestemming voor deelname en het onderzoek is getoetst aan de Wet Medisch Wetenschappelijk Onderzoek met Mensen en uitgevoerd volgens de daarvoor geldende internationale richtlijnen.

Meer over acute alvleesklierontsteking (pancreatitis)
Acute alvleesklierontsteking (pancreatitis) treft jaarlijks ruim 3000 Nederlanders. Ongeveer twintig procent van hen wordt ernstig ziek; van deze groep overlijdt ongeveer de helft op de afdeling Intensive Care. De overlijdenskans is groter wanneer er infecties optreden met schadelijke bacterien. Wetenschappers zoeken daarom naar wegen om de kans daarop te verkleinen.
In dit onderzoek is via de darmsondevoeding probiotica toegediend in de verwachting dat zij de weerstand tegen schadelijke bacterien verhogen. Probiotica zijn gunstige darmbacterien die in de menselijke darm de groei van schadelijke bacterien tegengaan. Onderzoek bij de overleden patienten heeft aangetoond dat de toegediende probiotica bij hen geen infecties hebben veroorzaakt. Wat wel de precieze oorzaak van de sterfte was, wordt nog onderzocht.

Meer over dubbelblind onderzoek
Elk grondig medisch onderzoek wordt tegenwoordig ‘dubbelblind’ uitgevoerd; noch de patient, noch de wetenschappers wisten tijdens het onderzoek of de geteste behandeling of een schijnbehandeling (placebo) wordt toegepast. De verschillen tussen de twee groepen patienten worden pas zichtbaar als na afloop een code wordt verbroken.

Voor meer informatie
Om 15:00 uur zal een persconferentie gehouden worden in het UMC Utrecht. U kunt zich aanmelden bij: In- en Externe Communicatie, Ilse van Wijk, tel. 088 755 74 83

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

https://www.medicalfacts.nl

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.