Valpreventie ouderen krijgt veel aandacht onderzoekers

Guus Schrijvers, Oud-Hoogleraar Public Health & Gezondheidseconoom 07 april 2008 - 12:03
Array

In Nederland bestaan 22 valpoliklinieken voor kwetsbare ouderen. Zij meestal ondergebracht bij ziekenhuisafdelingen geriatrie. Zij zien onder meer patiënten die zijn verwezen door Spoedeisende Hulpafdelingen (SEH’s). Meestal zijn dat patiënten met kneuzingen, gebroken ledematen of een gebroken heup. Hun wordt een vragenlijst (de CAREFALL lijst) afgenomen naar factoren die meespelen bij een val: aanwezigheid osteoporose, valangst, problemen met balans houden, polyfarmacie.

 

Daarna geven verpleegkundigen of geriaters een behandeladvies bijvoorbeeld een andere mix van medicatie, gebruik van een rollator of woninginspectie. De poli’s breiden zich snel uit. Deze mededeling deed Sophia de Rooij, internist en geriater van de AMC afdeling Geriatrie, afgelopen donderdag. Zij deed dat tijdens een symposium De rol van ICT in de ouderenzorg: case study valmanagement. Dat vond plaats in De Rode Hoed te Amsterdam. Ondergetekende trad er op als discussieleider en hield een inleiding over Disease management en valpreventie. Aan de discussie nam Wouter Hogervorst deel. Hij is huisarts en directeur van GAZO, een keten van Amsterdamse gezondheidscentra. Hij merkte op dat een val vaak een cruciale ommekeer betekent in het leven van en kwetsbare oudere. Na deze life event komen ze niet meer buiten.

Of ze worden opgenomen in een verpleeghuis. Of ze krijgen een delier, waarna de dementie volledig wordt. Wie valt doet niet meer mee. Wil je contact met genoemde Sophia de Rooij? Zij heeft als emailadres s.e.deRooij (@) amc.uva.nl Wil je de PPP’s inzien van alle inleiders? Surf naar de website van symposiumvoorzitter Ameen Abu-Hanna op http://kik.uva.nl/home/aabuhanna/profit 

Niet alleen op SEH’s signaleren artsen en verpleegkundigen valrisico’s. Ook huisartsen en professionals van thuiszorgorganisaties doen dat. Daarom hebben Amsterdamse huisartsen, de Thuiszorg Amsterdam, de AMC afdeling Geriatrie en de AMC afdeling klinische informatiekunde het initiatief PROFIT genomen. Dat woord betekent in deze context Prevention of Falls and Information Technology. Huisartsen en wijkverpleegkundigen gaan samenwerken met valpoli’s van het AMC en andere ziekenhuizen. Zij verwijzen patiënten met een hoog valrisico en patiënten die reeds zijn gevallen naar deze poli. Ameen Abu-Hanna bereidt de evaluatie van dit initiatief voor. Hij ontving hiervoor subsidie van ZonMw, ICT Regie en NWO. Tijdens het symposium in de Rode Hoed presenteerde hij het initiatief PROFIT. Symposiumdeelnemers verwachtten grote gezondheidswinst ervan voor de kwetsbare ouderen. Want van de ouderen die op de SEH verschijnen, is de helft al eens eerder gevallen. Met PROFIT wil men reeds bij de eerste val en liefst daarvòòr interveniëren. Wil je contact met de enthousiaste Ameen? Stuur een mail naar a.abu-hanna (@) amc.uva.nl 

 Juliusonderzoeker dr. Henk van Stel evalueert in Zeeland en Amersfoort effecten van jaarlijks preventief gezondheidsonderzoek (PGO) bij 75 plussers. Daar lopen twee clinical trials onder ouderen met respectievelijk zonder PGO. In dat PGO stellen verpleegkundigen ook het valrisico vast. Henk van Stel: Tijdens het PGO komen wij verhoogd valrisico vaak tegen, al hebben wij nog geen exacte cijfers. Tijdens het symposium in De Rode Hoed (zie berichten hierboven) heb ik ingebracht om in het PROFIT initiatief ook verwijzingen mee te nemen vanuit PGO’s. Deze suggestie viel in goede aarde bij de deelnemers. Wil je contact met Henk van Stel? Stuur een mail naar H.vanStel (@) umcutrecht.nl

Op 19 september komen de valpoli’s aan de orde op het congres Recente ontwikkelingen bij SEH’s, huisartsenposten, thuiszorg, crisisdiensten GGz en ambulancezorg. Dat vindt plaats op de Universiteit Utrecht. Meld je aan door een mail te sturen naar Margriet Hageman op [email protected]Valpreventie Senioren een congres. Spreker is onder meer Chris Todd die directeur is van het Prevention of Falls Network Europe (Profane). Wil je erheen? Stuur een mail naar Grazina Schreuder op [email protected] Op 14 mei houdt het kennisnetwerk Valpreventie Senioren een congres. Spreker is onder meer Todd die directeur is van het Prevention of Falls Network Europe (Profane). Wil je erheen? Stuur een mail naar Grazina Schreuder op [email protected] 

De PPP’s van mijn gastcollege tref je aan op www.integratedcare.nl doorklikken op lezingen en voordrachten. Heb je belangstelling voor nieuws over ketenzorg en zorginnovaties in het buitenland? Surf dan naar de website van het international Network of integrated Care: www.intergratedcarenetwork.org Wil je wetenschappelijke artikelen lezen over deze onderwerpen? Lees dan het peer reviewed internettijdschrift International Journal of Integrated Care op www.ijic.org Dit is een gratis tijdschrift, dat online publiceert en is opgenomen in Pubmed. Ook submissions van concept artikelen zijn welkom. 
Opsteller van dit bericht is:  

Guus Schrijvers
Hoogleraar Public health in het bijzonder Structuur en functioneren van de
Gezondheidszorg
Julius Centrum voor Gezondheidswetenschappen   
en Eerstelijnsgeneeskunde
Universitair Medisch Centrum Utrecht
email: [email protected] 

Guus Schrijvers, Oud-Hoogleraar Public Health & Gezondheidseconoom

Guus Schrijvers (getrouwd met Els Zwaan, drie kinderen) werd op 24 juni 1949 geboren in Amsterdam als zesde kind in een katholiek onderwijzersgezin. Na het gymnasium B diploma behaald te hebben(1967) ging hij in Amsterdam economie studeren. Hij studeerde cum laude af (1973) bij prof. Wim Duisenberg op de na-oorlogse conjunctuurgolven en bij prof. Joop Hattinga Verschure op zelfzorgafdelingen in ziekenhuizen. In 1980 promoveerde hij in Maastricht op het onderwerp regionalisatie en financiering van de Engelse, Zweedse en Nederlandse gezondheidszorg. Een stelling uit zijn proefschrift werd zijn levensmotto: wie de kleine structuren niet eert, maakt de grote structuren verkeerd.

Hij promoveerde bij de grondlegger van de Nederlandse gezondheidseconomie prof. Lou Groot en bij genoemde Hattinga Verschure. Van 1974 -1984 was Schrijvers lid van de Gemeenteraad van Utrecht voor de Partij van de Arbeid. Hij ‘deed’ daar portefeuilles zoals Volksgezondheid, Welzijn, Cultuur en Financiën. Op 1 juni 1987 werd Schrijvers samen met prof. Joop van Londen hoogleraar Public Health bij de Medische Faculteit Utrecht. Dat betekende voor hem een switch van macro onderwerpen zoals de inrichting van het verzekeringsstelsel naar kleinschalige projecten zoals educatie van diabetespatiënten.

Uit een interview uit 1987 komt het citaat: ‘als de faculteit mij vraagt voor deze leerstoel, wil ik wat betekenen voor de faculteit. Dan geef ik de macro-onderwerpen op.’ Samen met Van Londen richtte hij zich in 1987 op innovaties in de thuiszorg en op ketenzorg bij chronische zieken. Later zou het die activiteiten onder de vlag disease management bundelen. Tien jaar kwam de belangstelling voor ketens in de spoedzorg erbij. Zijn kennis op dit terrein bundelde hij in het boek Moderne Patiëntenzorg in Nederland, dat hij in 2002 samen met de plaatsvervangend hoofdinspecteur drs. Nico Oudendijk voor de gezondheidszorg schreef.

Vanaf het eerste begin had het bevorderen van het onderwijs in de Sociale Geneeskunde en de Volksgezondheid zijn grote aandacht. Toen Van Londen en hij begonnen was er helemaal niets op dit terrein. Schrijvers: ‘Een grote triomf ervoer ik op 2 april 1994 toen na zeven jaar trekken en duwen de eerste medische studenten bij een GGD en een Arbodienst een verplicht co-schap Sociale Geneeskunde liepen.’

In 1999 kwam een nieuw curriculum voor de medische studenten tot stand. Tropenjaren volgden tot 2006 voor hem en zijn collega dr. Gerdien de Weert om alle uitbreidingen van het sociaal geneeskundige onderwijs bij te benen. Zijn collegestof bundelde hij in 1997 en na verschillende drukken in 2002 in het boek Een kathedraal van Zorg en in de Engelse variant daarvan Health and Health Care in the Netherlands.

Per 1 juli 2007 gaan de onderzoeksactiviteiten van Schrijvers over in de Unit Innovaties in de Zorg binnen het Julius Centrum, dat hij in 1996 met collega prof. Rick Grobbee oprichtte. Zijn aandacht blijft liggen bij Disease Management en Spoedzorg. Schrijvers: ‘Ik begrijp nog steeds niet helemaal hoe die kleine structuren binnen Disease management en spoedzorg precies functioneren. Er is tegenwoordig ook veel uitwisseling met collega’s in Noord Amerika en elders in Europa. Dat verrijkt het inzicht in hoge mate. Elk land is op dit terrein een laboratorium voor een ander land..Voorlopig heb ik mijn handen vol aan de nieuwe Unit. Toch zou ik nog twee boeken willen schrijven.Het ene krijgt als titel, De gemoderniseerde kathedraal van zorg. Het tweede boek moet gaan over ondernemersschap en gelijke toegang tot de zorg. Beide zijn belangrijk maar o zo moeilijk te combineren. Hierbij zou ik de kennis van macro econoom weer kunnen gebruiken.’

Als oud hoogleraar Public Health en gezondheidseconoom bij het UMC Utrecht. geeft hij met zijn nieuwe boek ‘Zorginnovatie volgens het Cappuccinomodel.’ zijn visie hoe de gezondheidszorg eruit zou kunnen zien in een maatschappij met schaarste aan zorg. Het boek is bestemd voor het middenkader van zorgorganisaties. Naast schrijver van boeken en artikelen over de gezondheidszorg is Guus lid van enkele stuurgroepen en begeleidingscommissies en geef ik lezingen en workshops.

Guus Schrijvers is voor voordrachten, dagvoorzitterschappen, interviews en onderzoeksopdrachten te bereiken via [email protected] en telefonische via zijn secretaresse Annet Esser op telefoonnummer 030 250 9359.

Recente artikelen