Wereldprimeur met stamcelonderzoek in Universitair Ziekenhuis Brussel

Het afleiden van menselijke embryonale stamcellen zonder het embryo te vernietigen

Hilde Van de Velde, PhD, Josiane Van der Elst, PhD, Paul Devroey, MD, PhD, Ingeborg Liebaers, MD, PhD

Normaal worden embryonale stamcellen afgeleid van welbepaalde cellen die op dag 5 van de pre-implantatie ontwikkeling in het embryo aanwezig zijn, namelijk de kiemknopcellen. Tijdens deze afleidingsprocedure wordt het embryo vernietigd. Voor het eerst zijn wetenschappers van het UZ Brussel erin geslaagd om menselijke embryonale stamcellen af te leiden van één enkele cel van een 4-cellig embryo op dag 2 van de pre-implantatie ontwikkeling. DIT BETEKENT DAT IN DE TOEKOMST EMBRYONALE STAMCELLEN KUNNEN AFGELEID WORDEN VAN MENSELIJKE EMBRYO’S ZONDER DE EMBRYO’S TE VERNIETIGEN.

Tijdens de eerste dagen van de pre-implantatie ontwikkeling zijn de cellen (blastomeren) van een embryo gelijk en totipotent (= ze kunnen alle cellen van het menselijk lichaam vormen). De allereerste vorm van differentiatie in het embryo vindt plaats op dag 5 (we spreken dan van een blastocyst) wanneer de binnenste cellen de kiemknopcellen vormen (de toekomstige foetus) en de buitenste cellen het trofectoderm vormen (een deel van de moederkoek). Normaal worden embryonale stamcellen afgeleid van de kiemknopcellen die pluripotent zijn.

Wetenschappers van het UZ Brussel hebben nu aangetoond dat op dag 2 de blastomeren van een 4-cellig embryo afzonderlijk kunnen ontwikkelen tot blastocysten met kiemknopcellen en trofectoderm, m.a.w. in dit vroege stadium van de pre-implantatie ontwikkeling zijn de blastomeren totipotent. Om verder bewijs te leveren voor hun potentie, hebben ze getracht stamcellen af te leiden van blastomeren van 4-cellige embryo’s. Op dit ogenblik beschikken ze over twee menselijke stamcellijnen die afgeleid zijn van blastomeren van 4-cellige embryo’s. Dit betekent dat embryonale stamcellen kunnen afgeleid worden van menselijk embryo’s zonder de embryo’s te vernietigen.

Dit gegeven kan een invloed hebben op de behandeling van families die naar het UZ Brussel komen voor de selectie van HLA-compatiele embryo’s. Deze families hebben een ziek kind dat genezen kan worden met behulp van transplantatie van HLA-identieke hematopoietische stamcellen van een gezonde broer of zus. Indien deze broer of zus niet bestaat, biedt het ziekenhuis op dit ogenblik een IVF-behandeling aan met HLA-typering (in het geval van een genetische aandoening in combinatie met pre-implantatie genetische diagnose). Onmiddellijk na de bevalling wordt navelstrengbloed gecollecteerd dat hematopoietische stamcellen bevat die kunnen gebruikt worden om het zieke kind te transplanteren. Hematopoietische stamcellen kunnen echter ook in vitro verkregen worden uit embryonale stamcellen, maar bij de oude afleidingsprocedure werd het embryo vernietigd. Dankzij de nieuwe afleidingsprocedure wordt het in de nabije toekomst mogelijk de twee manieren te combineren om hematopoietische stamcellen te verkrijgen: een zwangerschap én de afleiding van stamcellen – zonder het embryo te vernietigen.

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

https://www.medicalfacts.nl

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.