Toezichthouder op de ethiek van medisch wetenschappelijk onderzoek kritisch over Cavadis BV
ArrayCentrum Utrecht hebben samen het biotechnologiebedrijf Cavadis BV opgericht, dat zich gaat toeleggen op de ontwikkeling van diagnostische en therapeutische technieken voor patienten met het risico op coronaire ziekten als gevolg van de aanwezigheid van instabiele plaques in de bloedvaten. Cadavis zal gebruik maken van wetenschappelijke gegevens van Arthero-Express, een biobank die beschikt over meer dan 1.500 uitgebreid gekarakteriseerde artherosclerotische plaques met daaraan gekoppelde klinische informatie, zoals gegevens over het verloop van de behandeling.
Het Onderzoeksprogramma ’Argos’ op Radio 1 meldde dat commercieel gebruik van medische gegevens, zonder dat die patienten dat weten, ethisch niet juist is. Volgens de toezichthouder op de ethiek van medisch wetenschappelijk onderzoek behoren patienten vooraf op de hoogte te worden gebracht.
Voorzitter prof. J. Evers van de centrale commissie mensgebonden onderzoek, die toezicht houdt op de ethiek van medisch onderzoek: “Wij vinden dat patienten van iedere bijdrage aan wetenschappelijk onderzoek op de hoogte moet zijn.” Evers krijgt steun van de epidemioloog prof. L. Bonneux. “Het is niet erg dat patientenmateriaal gebruikt wordt bij commerciele doelen, maar de patient dient dat ten minste op voorhand te weten.” Bonneux plaatst kanttekeningen bij de opzet van het biobedrijf, dat exclusief gebruik mag maken van de ontdekkingen van universitaire data- en weefselbanken. “Met dit soort gegevens kun je niet de boer op gaan.”
De Utrechtse hoogleraar experimentele cardiologie G. Pasterkamp, hoofd wetenschappelijk onderzoek van Cavadis, zegt in Argos dat het onnodig is patienten te informeren. „We genereren kennis, die ten goede komt aan patienten. We hoeven ze niet om toestemming te vragen.â€
Bij de introductie van het biotechnologiebedrijf, in oktober 2007, zei Pasterkamp dat er al werd samengewerkt met een groot farmaceutisch bedrijf. „De eerste strategische samenwerking die we zijn aangegaan, laat zien dat Cavadis een speler van wereldklasse kan worden.†Volgens het UMC is de biobank in 2003 ’uit zuiver wetenschappelijke motieven opgezet’. „Patienten hebben indertijd toestemming gegeven voor het doen van wetenschappelijk onderzoek met hun plaques en bloed.â€
Cavadis maakt gebruik van state-of-the-art bioinformatica waarmee het mogelijk is deze ruwe medische, histologische en biochemische data te ontrafelen. Naar verwachting zal dit leiden tot de ontdekking van biomarkers voor nieuwe diagnostische producten en beeldvormende technieken voor instabiele plaques en tot nieuwe doelen voor de ontwikkeling van geneesmiddelen. Twee universitaire ziekenhuizen gebruiken het weefsel en bloed van mensen die lijden aan hart- en vaatziekten