Ziekenhuis en patient profiteren fors van nieuwe aanpak ondervoeding
ArrayTwee ziekenhuizen in de Haagse regio, het HagaZiekenhuis in Den Haag en ’t Lange Land Ziekenhuis in Zoetermeer, gaan hun voedingsbeleid definitief aanpassen om zo ondervoeding van specifieke risicogroepen patienten tegen te gaan. Dat is het besluit dat volgt op de positieve bevindingen en uitkomsten van een proef die het afgelopen jaar is uitgevoerd op initiatief van zorgverzekeraar OHRA. Het doel van het project was de effecten van een structurele aanpak van ondervoeding op patienten en het ziekenhuis zelf te meten en in kaart te brengen. Het HagaZiekenhuis heeft een behandelplan voor de dietisten in kaart gebracht en de vroegtijdige herkenning van ondervoeding aanzienlijk verbeterd. ’t Lange Land Ziekenhuis concludeert dat zij tot zo’n 500 euro kosten per patient kan besparen als gevolg van minder complicaties en een gemiddelde kortere opnameduur van patienten van circa anderhalve dag.
Zieke mensen eten vaak lange tijd te weinig, waardoor zij ondervoed raken. In slechts een kwart van de gevallen wordt dit tijdig gesignaleerd. Doel van de proef was deze ondervoeding te voorkomen door screening en gerichte behandeling van risicopatienten. De effecten van deze aanpak zijn een jaar lang structureel in kaart gebracht. Door de screening op ondervoeding bij specifieke patientgroepen werd de dietist eerder bij de behandeling betrokken. Door gerichte dieetadviezen kon de voedingstoestand verbeterd worden en complicaties ten gevolge van ondervoeding teruggedrongen worden.
Screening poliklinische patienten
In het HagaZiekenhuis richtte de proef zich op het poliklinisch screenen van patienten met leukemie (bloedkanker), longkanker en COPD. Op de polikliniek werd met een vragenlijst in beeld gebracht of de patient in de afgelopen periode onbedoeld veel gewicht verloor. Was er sprake van een hoog risico op ondervoeding dan werd de patient doorverwezen naar de dietist. De dietist bepaalde aan de hand van het eetpatroon van de patient of deze extra voeding nodig had. Op basis daarvan werd een dieetadvies gegeven, met soms speciale drinkvoeding als aanvulling. Linda Groeneveld, dietiste van het HagaZiekenhuis: “Uit het project blijkt dat het gericht screenen een groot effect heeft op het vroegtijdig herkennen van ondervoeding bij een patient. We weten nu wat de meest efficiente manier is om risicopatienten te behandelen en te begeleiden en de geteste meetmethode voldoet aan de verwachtingen. Daarom bekijken we nu of het een optie is om het screenen op ondervoeding door te voeren naar andere poliklinieken.”
Pro-actieve aanpak bij operatiepatienten
De proef in ’t Lange Land Ziekenhuis richtte zich op patienten die een grote buikoperatie moesten ondergaan. Het ziekenhuis maakte daarbij gebruik van een vergelijkbare vragenlijst. Was er sprake van een hoog risico op ondervoeding, dan werd samen met een dietist het eetpatroon doorgenomen en de voeding zo nodig aangevuld. Na de operatie werd zo spoedig mogelijk gestart met sondevoeding voorbij de maag. Volgens ’t Lange Land Ziekenhuis draagt de nieuwe aanpak bij aan een sneller herstel van patienten met een hoog risico op ondervoeding. Wendie Hogerwaard, dietiste van ’t Lange Land Ziekenhuis: “Er was onder meer een zichtbare afname van het aantal infectieuze complicaties en de gemiddelde opnameduur nam af met circa anderhalve dag.” Ook bleek dat de patient eerder op vaste voeding overgaat in geval binnen zes tot vierentwintig uur na operatie wordt gestart met sondevoeding.
Betere levenskwaliteit, sneller herstel én kostenbesparing
Ondervoeding kan een ziekte nadelig beïnvloeden, hetgeen tot uiting komt in langere opnameduur, verhoogd medicijngebruik, toename van de zorgcomplexiteit en afname van de kwaliteit van leven. OHRA is van mening dat elk initiatief om deze spiraal te doorbreken moet worden aangemoedigd en heeft om die reden het proefproject voor een groot deel gefinancierd. Volgens Gertjan van Rossum, Manager Zorginkoop van OHRA, past het onderzoek in de “blijvende zoektocht van zorgverzekeraars om oplossingen te vinden die leiden tot betere levenskwaliteit, kostenbesparing én sneller herstel.” OHRA legt daarbij het accent op projecten waarbij alle partijen voordeel hebben: patienten, ziekenhuizen én de zorgverzekeraar. “We hanteren bij voorkeur het triple win model”, aldus van Rossum. “Verbetering van de kwaliteit van de zorg, verbetering van de leefkwaliteit en besparing op kosten.”
Nieuwe normen
De betrokken ziekenhuizen zijn blij met het initiatief en financiering van OHRA en de ondersteuning van Nutricia. Volgens een woordvoerder van ’t Lange Land Ziekenhuis was het project zonder financiele hulp niet mogelijk geweest. Ook het HagaZiekenhuis spreekt van “waardevolle ondersteuning die de kwaliteit van zorg zeker ten goede is gekomen.”
Beide ziekenhuizen bekijken nu hoe zij de nieuwe aanpak breed kunnen doorvoeren in de organisatie. Zo bekijkt ’t Lange Land Ziekenhuis of de aanpak ook kan worden gebruikt bij niet geplande operaties; het HagaZiekenhuis onderzoekt per polikliniek op welke wijze vroegtijdige screening het best kan worden ingepast in de huidige zorgverlening. Daarnaast komt er een protocol voor de behandeling van ondervoeding, zodat elke dietist dezelfde handelingen gaat verrichten.
