Zorgautoriteit staat geintegreerde zorg toe
Guus Schrijvers, Oud-Hoogleraar Public Health & Gezondheidseconoom 24 oktober 2008 - 11:25
Array
Het Land van Cuijk kent vier natuurlijke grenzen: in het noorden de stad Nijmegen, in het oosten de Duitse grens, in het zuiden de stad Venlo en in het westen De Peel. Door het gebied meandert een rivier met prachtige uiterwaarden: de Maas. In dat land wonen 130.000 mensen verspreid over veertig dorpen. Boxmeer is er de grootste plaats. In dit land biedt één zorgaanbieder alle zorg van de Zorgverzekeringswet en de Awbz. Die zorgaanbieder heet Pantein en biedt werk aan 5.000 professionals. De organisatie omvat het Maasziekenhuis Pantein, Thuiszorg Pantein, Zorgcentra Pantein en Pantein Wonen. Met de geestelijke gezondheidszorg is een dochteronderneming opgericht die alleen werkt voor het land van Cuijk. Met de huisartsen is een BV opgericht met de naam Chronische Ketenzorg. In de PH.Nieuwsbrief van de vorige week stond hierover een bericht. Vanaf 1990 hebben vele fusies plaatsgevonden. Die kwamen tot een afronding toen Pantein ging fuseren met thuiszorgorganisatie STBNO. De Nederlandse Zorgautoriteit was daartegen: er zou dan in het Land van Cuijk een monopolie ontstaan voor thuiszorg. Het kostte Pantein 180.000 euro aan proceskosten om de NZA te overtuigen dat de fusie wel mocht en een volksgezondheidsbelang diende: de continuïteit van zorg wordt erdoor bevorderd.
Â
Uiteindelijk sloten beide partijen een deal: Pantein moest één miljoen euro afstoten naar een commercieel thuiszorgbureau. Dat was niet eens eenvoudig, omdat commerciele bureaus niet graag thuiszorg aanbieden aan klanten verspreid over veertig dorpen. Want dan zijn reistijden van wijkverpleegkundigen duur. Uiteindelijk gingen 200 clienten uit eenzelfde Boxmeerse wijk en vijftig professionals over van Pantein naar een commercieel bureau.
Â
De Zorgautoriteit bleef het proces tot enkele weken geleden verscherpt volgen. Al deze informatie ontving ik van Pantein bestuursvoorzitter Ton Kessels, die al sinds de jaren negentig al die fusies stimuleerde. Daartoe uitgenodigd legde ik een werkbezoek af aan Pantein op donderdag 16 oktober. Kessels ontving mij op zeven hoog in een gebouw op het terrein van het Maasziekenhuis met prachtig uitzicht op het Land van Cuijk. In de Julius Masterclass Disease Management die op 10 december start, komen totstandbrenging en aansturing van zorgketens zoals Pantein uitgebreid aan de orde. Deze Masterclass omvat dertien middagen van 15.00 -1900 uur. Je meldt je aan via www.integratedcare.nl doorklikken op nascholing.
Â
Sinds Pantein één organisatie biedt aan alle vormen van behandeling en zorg binnen de Zorgverzekeringswet en de Awbz, gonst het in het Land van Cuijk van de zorgvernieuwing. Ten eerste zijn er vele bouwactiviteiten. Het Maasziekenhuis begint binnenkort met nieuwbouw, waarin geïntegreerd werken met alle andere sectoren centraal staat. In vrijwel alle veertig dorpen wordt midden in het dorp gebouwd aan kleine voorzieningen. Panteins Bestuursvoorzitter Kessels: In het dorp Landhorst bouwen een verpleeghuisje voor zes personen. Volgens mij is dat een van de kleinste van Nederland. Dat kan alleen in een grote organisatie: regelen dat elk dorp een zorgvoorziening houdt. Daarnaast komen binnen de BV chronische ketenzorg tal van protocollen en werkafspraken tot stand rond diverse groepen chronische zieken zoals mensen met hartfalen, COPD en diabetes. Ook is er één spoedpost gecreeerd uit de SEH van het Maasziekenhuis en de huisartsenpost van het Land van Cuijk Wat ook bij Pantein stroperig verloopt, is de totstandbrenging van één elektronisch patientendossier. Dat vereist uniformiteit van registratie voor verschillende professionals, bereidheid om transparant te werken, betrouwbare hardware en software en heel veel managementaandacht. In de Julius Masterclass Disease Management die op 10 december start, komt zorginnovatie binnen zorgketens zoals Pantein uitgebreid aan de orde. Deze Masterclass omvat dertien middagen van 15.00 -1900 uur. Je meldt je aan via www.integratedcare.nl doorklikken op nascholing.
Guus Schrijvers
Guus Schrijvers (getrouwd met Els Zwaan, drie kinderen) werd op 24 juni 1949 geboren in Amsterdam als zesde kind in een katholiek onderwijzersgezin. Na het gymnasium B diploma behaald te hebben(1967) ging hij in Amsterdam economie studeren. Hij studeerde cum laude af (1973) bij prof. Wim Duisenberg op de na-oorlogse conjunctuurgolven en bij prof. Joop Hattinga Verschure op zelfzorgafdelingen in ziekenhuizen. In 1980 promoveerde hij in Maastricht op het onderwerp regionalisatie en financiering van de Engelse, Zweedse en Nederlandse gezondheidszorg. Een stelling uit zijn proefschrift werd zijn levensmotto: wie de kleine structuren niet eert, maakt de grote structuren verkeerd.
Hij promoveerde bij de grondlegger van de Nederlandse gezondheidseconomie prof. Lou Groot en bij genoemde Hattinga Verschure. Van 1974 -1984 was Schrijvers lid van de Gemeenteraad van Utrecht voor de Partij van de Arbeid. Hij ‘deed’ daar portefeuilles zoals Volksgezondheid, Welzijn, Cultuur en Financiën. Op 1 juni 1987 werd Schrijvers samen met prof. Joop van Londen hoogleraar Public Health bij de Medische Faculteit Utrecht. Dat betekende voor hem een switch van macro onderwerpen zoals de inrichting van het verzekeringsstelsel naar kleinschalige projecten zoals educatie van diabetespatiënten.
Uit een interview uit 1987 komt het citaat: ‘als de faculteit mij vraagt voor deze leerstoel, wil ik wat betekenen voor de faculteit. Dan geef ik de macro-onderwerpen op.’ Samen met Van Londen richtte hij zich in 1987 op innovaties in de thuiszorg en op ketenzorg bij chronische zieken. Later zou het die activiteiten onder de vlag disease management bundelen. Tien jaar kwam de belangstelling voor ketens in de spoedzorg erbij. Zijn kennis op dit terrein bundelde hij in het boek Moderne Patiëntenzorg in Nederland, dat hij in 2002 samen met de plaatsvervangend hoofdinspecteur drs. Nico Oudendijk voor de gezondheidszorg schreef.
Vanaf het eerste begin had het bevorderen van het onderwijs in de Sociale Geneeskunde en de Volksgezondheid zijn grote aandacht. Toen Van Londen en hij begonnen was er helemaal niets op dit terrein. Schrijvers: ‘Een grote triomf ervoer ik op 2 april 1994 toen na zeven jaar trekken en duwen de eerste medische studenten bij een GGD en een Arbodienst een verplicht co-schap Sociale Geneeskunde liepen.’
In 1999 kwam een nieuw curriculum voor de medische studenten tot stand. Tropenjaren volgden tot 2006 voor hem en zijn collega dr. Gerdien de Weert om alle uitbreidingen van het sociaal geneeskundige onderwijs bij te benen. Zijn collegestof bundelde hij in 1997 en na verschillende drukken in 2002 in het boek Een kathedraal van Zorg en in de Engelse variant daarvan Health and Health Care in the Netherlands.
Per 1 juli 2007 gaan de onderzoeksactiviteiten van Schrijvers over in de Unit Innovaties in de Zorg binnen het Julius Centrum, dat hij in 1996 met collega prof. Rick Grobbee oprichtte. Zijn aandacht blijft liggen bij Disease Management en Spoedzorg. Schrijvers: ‘Ik begrijp nog steeds niet helemaal hoe die kleine structuren binnen Disease management en spoedzorg precies functioneren. Er is tegenwoordig ook veel uitwisseling met collega’s in Noord Amerika en elders in Europa. Dat verrijkt het inzicht in hoge mate. Elk land is op dit terrein een laboratorium voor een ander land..Voorlopig heb ik mijn handen vol aan de nieuwe Unit. Toch zou ik nog twee boeken willen schrijven.Het ene krijgt als titel, De gemoderniseerde kathedraal van zorg. Het tweede boek moet gaan over ondernemersschap en gelijke toegang tot de zorg. Beide zijn belangrijk maar o zo moeilijk te combineren. Hierbij zou ik de kennis van macro econoom weer kunnen gebruiken.’
Als oud hoogleraar Public Health en gezondheidseconoom bij het UMC Utrecht. geeft hij met zijn nieuwe boek ‘Zorginnovatie volgens het Cappuccinomodel.’ zijn visie hoe de gezondheidszorg eruit zou kunnen zien in een maatschappij met schaarste aan zorg. Het boek is bestemd voor het middenkader van zorgorganisaties. Naast schrijver van boeken en artikelen over de gezondheidszorg is Guus lid van enkele stuurgroepen en begeleidingscommissies en geef ik lezingen en workshops.
Guus Schrijvers is voor voordrachten, dagvoorzitterschappen, interviews en onderzoeksopdrachten te bereiken via [email protected] en telefonische via zijn secretaresse Annet Esser op telefoonnummer 030 250 9359.
Het Land van Cuijk kent vier natuurlijke grenzen: in het noorden de stad Nijmegen, in het oosten de Duitse grens, in het zuiden de stad Venlo en in het westen De Peel. Door het gebied meandert een rivier met prachtige uiterwaarden: de Maas. In dat land wonen 130.000 mensen verspreid over veertig dorpen. Boxmeer is er de grootste plaats. In dit land biedt één zorgaanbieder alle zorg van de Zorgverzekeringswet en de Awbz. Die zorgaanbieder heet Pantein en biedt werk aan 5.000 professionals. De organisatie omvat het Maasziekenhuis Pantein, Thuiszorg Pantein, Zorgcentra Pantein en Pantein Wonen. Met de geestelijke gezondheidszorg is een dochteronderneming opgericht die alleen werkt voor het land van Cuijk. Met de huisartsen is een BV opgericht met de naam Chronische Ketenzorg. In de PH.Nieuwsbrief van de vorige week stond hierover een bericht. Vanaf 1990 hebben vele fusies plaatsgevonden. Die kwamen tot een afronding toen Pantein ging fuseren met thuiszorgorganisatie STBNO. De Nederlandse Zorgautoriteit was daartegen: er zou dan in het Land van Cuijk een monopolie ontstaan voor thuiszorg. Het kostte Pantein 180.000 euro aan proceskosten om de NZA te overtuigen dat de fusie wel mocht en een volksgezondheidsbelang diende: de continuïteit van zorg wordt erdoor bevorderd.