Leeftijdsgrens bevolkingsonderzoek borstkanker is rechtmatig
ArrayBij het bevolkingsonderzoek naar borstkanker mag een leeftijdsgrens van 75 jaar gehanteerd worden. Het gerechtshof in Den Haag heeft dit op 9 februari 2010 bepaald in een hoger beroep zaak die hierover aangespannen was door drie vrouwen, de Stichting Proefprocessenfonds Clara Wichmann en de Borstkankervereniging Nederland tegen de Nederlandse Staat.
Nu worden alleen vrouwen van 50 tot en met 75 jaar elke 2 jaar gescreend op borstkanker. Wie ouder is kan zich wel laten onderzoeken, maar dat gebeurt dan op individueel verzoek in plaats van via een oproep voor het bevolkingsonderzoek.Volgens wetenschappers heeft zo’n periodieke screening op latere leeftijd weinig nut, omdat tumoren dan zo langzaam groeien dat de meeste patienten eerder aan iets anders overlijden.
Met die uitspraak kunnen oudere vrouwen, volgens Korver, bij de huisarts een onderzoek afdwingen. Nadeel is wel dat het onderzoek dan door radiologen wordt gedaan en niet door mensen die gespecialiseerd zijn in het opsporen van borstkanker
In Nederland vindt het bevolkingsonderzoek op borstkanker plaats bij vrouwen tussen de 50 en 75 jaar. Wie ouder is, kan zich wel op borstkanker laten onderzoeken. Dit gebeurt dan op individueel verzoek in plaats van via een oproep voor het bevolkingsonderzoek. De drie vrouwen, de Clara Wichmann Stichting en de Borstkankervereniging vinden de leeftijdsgrens van 75 jaar discriminerend. De Staat (minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport) handhaaft die grens, omdat volgens de wet geen vergunning voor bevolkingsonderzoek afgegeven mag worden als het te verwachten nut niet opweegt tegen de risico’s van het onderzoek voor de gezondheid van de te onderzoeken personen. Over het nut en de gezondheidsrisico’s heeft de minister advies aan de Gezondheidsraad gevraagd. De gehanteerde leeftijdsgrens is conform dit advies.
Het gerechtshof overwoog dat de afweging van nut en gezondheidsrisico’s een medisch vraagstuk betreft, dat in de eerste plaats door de medische wetenschap moet worden beantwoord. De Gezondheidsraad heeft de wettelijke taak om de Staat bij gezondheidsvragen voor te lichten over de stand van de medische wetenschap. Als deze raad om gezondheidsredenen een leeftijdsgrens adviseert, mag de Staat dat advies volgen, behalve als er voldoende sterke aanwijzingen zijn dat het advies fout is. Er zijn geen voldoende sterke aanwijzingen dat het advies van de Gezondheidsraad over de leeftijdsgrens bij borstkankeronderzoek onjuist is. Voor het gerechtshof is het feit dat er binnen de medische wetenschap een discussie over de leeftijdsgrens gaande is, niet voldoende om vast te stellen dat de Staat moet afwijken van het advies van de Gezondheidsraad om een leeftijdsgrens te hanteren.
Advocaat Richard Korver stelde in De Telegraaf dat de zaak toch een klein winstpuntje voor de vrouwen heeft opgeleverd. Volgens het hof hebben oudere vrouwen namelijk wel het récht om zich te laten controleren.