‘Negeer plicht tot vernietiging patiëntendossiers’
ArrayPatientendossiers zouden niet al na vijftien jaar vernietigd moeten worden, zoals de Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst (Wgbo) dat vanaf 1 april gaat voorschrijven. Dit stellen de Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst (KNMG) en de Nederlandse Patienten Consumenten Federatie (NPCF).
Straks mag een patientendossier alleen langer bewaard worden dan vijftien jaar als dat redelijkerwijs voortvloeit uit de zorg van een goed hulpverlener, bijvoorbeeld bij de relatie patient-huisarts. KNMG en NPCF wijzen echter op de Gezondheidsraad die al in 2004 adviseerde om patientendossiers tenminste dertig jaar te bewaren, tenzij de patient daar bezwaar tegen heeft. Volgens de raad worden de belangen van patienten, familieleden (lees: gegevens over erfelijkheid) en wetenschappelijk onderzoek ‘ernstig geschaad door een kortere bewaartermijn’, zeker nu in de geneeskunde de laatste jaren baanbrekend onderzoek is gedaan.
Overigens nam de regering dit advies van de Gezondheidsraad al in maart 2009 over in het conceptvoorstel voor een Wet clientenrechten zorg, maar die zal naar verwachting pas in de loop van dit jaar bij de Kamer worden ingediend. Het kan dus nog jaren duren voor deze wet in werking treedt. Daarom roepen KNMG en NPCF houders van patientendossiers op om de wettelijke vernietigingsplicht die per 1 april gaat gelden, straks in ieder geval te negeren voor dossiers ouder van vijftien jaar. ‘Eerst dient een maatschappelijk en politiek debat plaats te vinden over een toekomstbestendige wettelijke regeling van de bewaartermijn van patientengegevens.’
In 2004 adviseerde de Gezondheidsraad om patientendossiers tenminste 30 jaar te bewaren, een advies dat begin 2009 door de regering werd overgenomen in het conceptwetsvoorstel clientenrechten zorg. Dit voorstel is echter voorlopig nog geen wet. In de lacune die nu per 1 april ontstaat roept de KNMG artsen en instellingen op om patientendossiers voorlopig niet te vernietigen.
Advies Gezondheidsraad: 30 jaar
Oorspronkelijk was in de Wgbo een bewaartermijn van 10 jaar opgenomen en verliep de genoemde overgangsregeling op 1 april 2005. Naar aanleiding van een in 2004 gepubliceerd advies van de Gezondheidsraad over de bewaartermijn van patientengegevens (Gezondheidsraad 2004/08) werden de wettelijke bewaartermijn en de overgangsregeling verlengd tot 15 jaar ofwel tot 1 april 2010. De achtergrond hiervan was het advies van de Gezondheidsraad om de bewaartermijn aanzienlijk te verlengen, namelijk tot tenminste 30 jaar. Vanwege belangrijke ontwikkelingen in de geneeskunde worden in de visie van de Gezondheidsraad door een kortere bewaartermijn de belangen van patienten, familieleden (gegevens over erfelijkheid) en wetenschappelijk onderzoek ernstig geschaad.
Naar de mening van de KNMG is de kracht van de door de Gezondheidsraad genoemde argumenten die pleiten voor een bewaartermijn van 30 jaar of langer alleen maar toegenomen. In de context van het advies van de Gezondheidsraad spraken ook een aantal categorale patientenorganisaties zich voor een langere bewaartermijn uit. Onlangs heeft de KNMG de Nederlandse Patienten Consumenten Federatie (NPCF) om een standpunt gevraagd. Op basis van een consultatie van de aangesloten organisaties liet de NPFC weten dat onder deze organisaties een breed draagvlak bestaat voor een wettelijke bewaartermijn van 30 jaar of langer.
De KNMG roept dan ook alle houders van patientendossiers op vooralsnog niet tot vernietiging van dossiers over te gaan. Eerst dient een maatschappelijk en politiek debat plaats te vinden over een toekomstbestendige wettelijke regeling van de bewaartermijn van patientengegevens. De uitkomst van dat debat dient bepalend te zijn voor de vraag of, en zo ja wanneer, patientendossiers vernietigd kunnen worden.