COPD is géén blokkerende aandoening

Mensen met de longaandoening COPD hoeven niet per definitie invalide te worden. Met een op maat gesneden revalidatieprogramma en aanpassing van de leefstijl verbetert de kwaliteit van leven van een COPD-patient aanzienlijk. Bovendien is gebleken dat deze aanpak niet alleen effectief is, maar ook kosteneffectief.  Dit wil zeggen: veel effect voor een beperkte investering. Bij COPD-patienten met een afgenomen spiermassa worden de programmakosten zelfs helemaal ’terugverdiend’, omdat de patienten veel minder vaak in het ziekenhuis worden opgenomen.

Dit blijkt uit de Intercom-trial, een wetenschappelijk onderzoek (gesubsidieerd door onder meer het Nederlands Astma Fonds) dat is uitgevoerd door Carel van Wetering van Máxima Medisch Centrum in Eindhoven/Veldhoven. Hij hoopt donderdag 8 juli op dit onderzoek te promoveren aan de Universiteit Maastricht.

Van Wetering volgde twee jaar lang tweehonderd COPD-patienten. De helft kreeg de gangbare medische zorg aangeboden. De andere helft kreeg in hun woonplaats een intensief revalidatieprogramma dat vier maanden duurde. Deze groep kreeg fysiotherapie en ondersteuning bij het stoppen met roken (een belangrijke oorzaak van COPD). Ook kreeg deze groep advies en begeleiding bij de voedingkeuze. Bij een deel van de COPD-patienten is de stofwisseling ontregeld waardoor ze ondervoed raken. De longverpleegkundige leerde de patienten hoe zelf de klachten aan te pakken. De kracht van het onderzochte programma zit vooral in de combinatie van deze elementen én in de onderhoudsbehandeling van twintig maanden die na vier maanden werd aangeboden.

“Vroeger dacht men al gauw: ik heb een longaandoening en daardoor kan ik niets. Maar dat is dus niet zo”, onderstreept prof. dr. Annemie Schols, hoogleraar Voeding en Metabolisme bij chronische ziekten van de Universiteit Maastricht en projectleider  van het onderzoek. “De longfunctie kan dan wel minder zijn, maar als de lichamelijke conditie op peil blijft dan valt daar heel goed mee te leven.” Het verschil met de reguliere behandeling zit vooral in de multidisciplinaire aanpak (longverpleegkundige, fysiotherapeut en dietiste werken nauw samen), in het feit dat de revalidatie dicht bij huis plaatsvindt en in het onderhoudsprogramma om te voorkomen dat de patient een terugval kent.

Succesvolle aanpak
Medicijnen hebben bij COPD-patienten relatief weinig effect. Eerder wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat patienten met een ernstige vorm van COPD veel baat hebben bij een revalidatieprogramma. Maar of de veel grotere groep patienten met een minder ernstige vorm van COPD óók baat heeft bij zo’n programma, was tot voor kort onduidelijk.

In het onderzoek van Carel van Wetering zijn patienten met matig ernstige COPD-klachten vier maanden intensief begeleid. Hierbij merkten patienten ook hoe zij met dagelijks een half uur wandelen en fietsen hun kortademigheid konden terugdringen. Na de eerste vier intensieve maanden werden de patienten gedurende twintig maanden nog af en toe geholpen om het behaalde resultaat vast te houden. De resultaten van de nieuwe aanpak werden vergeleken met die van de gebruikelijke zorg. Zowel na 4 als na 24 maanden verminderde de kortademigheid en werd het inspanningsvermogen groter. Bij de groep die de reguliere behandeling kreeg, verslechterde het inspanningsvermogen juist. De kwaliteit van leven verbeterde significant ten opzichte van de controlegroep. Patienten zijn buitengewoon enthousiast over de nieuwe aanpak als ze resultaat zien. “Ik zeg altijd tegen de COPD-patienten in mijn praktijk: je komt hier niet voor de lol, maar als je voelt dat je verbetert, krijg je wel plezier in deze aanpak. En dat blijkt ook”, aldus Van Wetering.

Kostenplaatje
De economische evaluatie is uitgevoerd door het institute for Medical Technology Assessment van het Erasmus Medisch Centrum Rotterdam onder supervisie van Dr. Maureen Rutten-van Mölken. Uit dit gedeelte van onderzoek blijkt, dat de nieuwe aanpak kosteneffectief is, oftewel veel gezondheidswinst oplevert tegen beperkte kosten. De programmakosten (1520 euro per patient) zijn veel lager dan de kosten van medicijnen (3352 euro per patient). Bij de patienten met een te lage spiermassa werden alle kosten ’terugverdiend’, doordat deze patienten veel minder vaak in het ziekenhuis werden opgenomen. De behandeling van mensen met COPD kost de Nederlandse gezondheidszorg meer dan 300 miljoen euro per jaar. Omdat meer mensen COPD ontwikkelen, zijn deze kosten in 2025 naar verwachting meer dan verdubbeld.

Bron: Maxima Medisch Centrum

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

https://www.medicalfacts.nl

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.