Betere voorlichting nodig over risico’s borstkankeronderzoek
Array
Universiteit van Tilburg
Foute diagnose leidt tot onnodige angst en verlaagde levenskwaliteit
Veel vrouwen die na een borstkankeronderzoek ten onrechte te horen krijgen dat er een afwijking in de borst is gevonden, hebben minstens een jaar lang te kampen met sterke angstgevoelens en een verlaagde levenskwaliteit. Dat blijkt uit onderzoek van de Universiteit van Tilburg en het St. Elisabeth Ziekenhuis Tilburg dat vorige week is gepubliceerd in het British Journal of Surgery (BJS). Vrouwen moeten beter worden voorgelicht over zowel de risico’s van borstkankerscreening als de voordelen daarvan, stellen de onderzoekers.
Uit het onderzoek in BJS komt naar voren dat patienten met een fout-positieve uitslag – waarbij het mammogram (borstfoto) weliswaar abnormaal is, maar er geen sprake is van kanker – meer onderzoeken moeten ondergaan dan vrouwen die daadwerkelijk borstkanker hebben, voordat ze duidelijkheid krijgen.
De onderzoekers interviewden 385 vrouwen met een abnormaal mammogram in drie Brabantse ziekenhuizen (St. Elisabeth, Catharina en Jeroen Bosch). Bij 152 daarvan werd vervolgens borstkanker geconstateerd, maar bij de overige 233 bleek de uitslag fout-positief en was er geen sprake van kanker.
Onnodige angst
“Op het eerste gezicht lijkt de vroegtijdige detectie van borstkanker een goede zaak, en de meeste screeningsprogramma’s hebben het aantal overlijdensgevallen als gevolg van borstkanker ook verlaagd”, aldus hoofdonderzoeker dr. Lideke van der Steeg van de afdeling heelkunde (chirurgie) van het St. Elisabeth Ziekenhuis in Tilburg en het Centre of Research and Psychology in Somatic Diseases (CoRPS) van de Universiteit Tilburg. “Maar hoewel sommige vrouwen profijt hebben van snelle detectie, leidt deze bij anderen juist tot ellende en onnodige angst. De vrouwen met een fout-positieve uitslag uit ons onderzoek merkten dat hun levenskwaliteit aanzienlijk daalde, zeker als ze van nature al geneigd waren tot angstgevoelens. Dit hield minstens een jaar aan.”
Sterker nog: vrouwen die daadwerkelijk borstkanker bleken te hebben, hadden minder last van het dalen van de levenskwaliteit dan de vrouwen met een fout-positieve uitslag. Een fout-positieve uitslag doet zich naar schatting voor bij zestig procent van de abnormale mammogrammen.
Niet altijd objectief
Volgens de onderzoekers is er evenwichtige voorlichting nodig over de voordelen en de risico’s van borstkankeronderzoek om mensen in staat te stellen om weloverwogen te besluiten om al dan niet mee te doen. Van der Steeg: “Vrouwen overschatten vaak de kans op borstkanker. Het voorlichtingsmateriaal van medici en overheidsinstanties is niet altijd objectief en legt de nadruk vaak vooral op de positieve aspecten van screening. Niet alleen de mogelijke voordelen moeten aan bod komen, maar ook de mogelijke neveneffecten van een fout-positieve uitslag, zoals angstgevoelens en een verlaagde levenskwaliteit.”
