Blaaskanker beter te behandelen met nieuwe operatietechniek van Rijnstate/ARTI
Array
Rijnstate en ARTI hebben voor de behandeling van een blaastumor een nieuwe operatietechniek ontwikkeld. Het gaat om een nieuwe techniek voor inwendige bestraling van blaastumoren, de zogenoemde brachytherapie. De urologen van Rijnstate en radiotherapeuten van bestralingscentrum ARTI hebben een manier gevonden om de tumoren na een kijkoperatie te bestralen, waarbij slechts kleine incisies in de buikwand worden gemaakt en de blaas behouden blijft. Patienten hebben minder complicaties en herstellen sneller.
Rijnstate is wereldwijd het eerste ziekenhuis dat brachytherapie na een kijkoperatie uitvoert.
Brachytherapie van de blaas
In geval van een kwaadaardige tumor die te diep in de blaaswand groeit, wordt meestal de gehele blaas operatief verwijderd. De patient krijgt dan een nieuwe blaas (van de dunne darm) of een stoma.
Enkele gespecialiseerde behandelcentra in Nederland, waaronder Rijnstate i.s.m. ARTI, kunnen de tumor heel gericht met een combinatie van inwendige en uitwendige bestraling behandelen. De resultaten van de blaassparende behandeling met inwendige bestraling (brachytherapie) zijn te vergelijken met die van een volledige blaasverwijdering, de bijwerkingen en complicaties zijn echter veel minder na brachytherapie.
Voor de inwendige bestraling worden holle katheters (buisjes) precies rond de tumor in de blaaswand geplaatst, waarna gedurende gemiddeld 3 a 4 dagen deze enkele malen per dag met een radioactieve bron worden geladen. De tumor wordt zo heel gericht bestraald en de blaas blijft behouden. Tot nu toe gebeurde deze plaatsing van de katheters door middel van een ‘open’ operatie, waarbij de buikwand helemaal geopend wordt.
Kijkoperatie
De urologen van Rijnstate en radiotherapeuten van ARTI hebben in de afgelopen twee jaar onderzocht of het mogelijk is om de katheters te plaatsen door middel van een kijkoperatie in de buik, zodat de buikwand niet helemaal opengesneden hoeft te worden. Zij hebben hiervoor speciale naalden laten ontwerpen. Door kleine incisies in de buikwand kunnen met deze naalden de katheters exact ter plaatse van de tumor geplaatst worden.
Tijdens de operatie ziet de uroloog via de kijkoperatie-instrumenten de buitenkant van de blaaswand. Omdat hij via de kijkoperatie niet in de blaas kan kijken, brengt hij een extra camera via de plasbuis in, zodat hij tegelijkertijd zowel de binnen- als de buitenkant van de blaas goed kan bekijken en heel precies kan zien waar de tumor zich bevindt.
De eerste van deze operaties vonden medio 2009 plaats en werden uitgevoerd door middel van de klassieke kijkoperatietechniek. Inmiddels wordt de Da Vinci operatierobot van Rijnstate met succes ingezet om de blaasoperatie uit te voeren.
De robot vertaalt de bewegingen van de operateur met extreme precisie, waardoor omliggend weefsel optimaal wordt gespaard en de naalden met de daaraan bevestigde katheters zeer nauwkeurig geplaatst kunnen worden. Ook kan de operateur met het Da Vinci systeem tegelijkertijd zowel het beeld van de tumor in de blaas als het beeld van buiten de blaas driedimensionaal in een beeldscherm zien, hetgeen bijdraagt aan de juiste en precieze plaatsing.
Minder complicaties en sneller herstel
Inmiddels zijn dertien patienten met deze operatietechniek behandeld. De resultaten zijn erg positief: de patienten hebben veel minder complicaties en bijwerkingen, tijdens de operatie is er vrijwel geen bloedverlies, de operatietijd is veel korter en de patienten zijn 1 a 2 dagen na de operatie al hersteld. Het aantal opnamedagen is gehalveerd tot 5 en wordt bepaald door de duur van de inwendige bestraling.
Deze eerste resultaten zijn recentelijk gepresenteerd op internationale wetenschappelijke symposia voor zowel radiotherapie als urologie en zeer positief ontvangen.
Niet alle vormen van blaaskanker
In Nederland wordt jaarlijks bij ongeveer 5.200 mensen blaaskanker vastgesteld. Brachytherapie (inwendige bestraling) is echter niet in te zetten voor alle patienten met blaaskanker, maar alleen voor die patienten bij wie de tumor slechts op één plaats groeit, niet te groot is, zich niet bij de blaasuitgang bevindt en geen uitzaaiingen kent. Er worden landelijk jaarlijks ongeveer 600 blaasverwijderingen uitgevoerd en 50 brachytherapieen. In Rijnstate worden er jaarlijks circa 30 blaasverwijderingen uitgevoerd en 10 brachytherapieen.
