Inkomens- en vermogenstoets bepleit in de AWBZ
Array
In 2020 is het aantal 65-plussers 37,5% hoger dan in 2009. Voor 80-plussers bedraagt dat percentage 33,3%. Aldus gegevens van het CBS. Het Centraal Planbureau (CPB) verwacht dat in 2020 de AWBZ 6,2% beslaat van het nationaal inkomen. Dat is een schatting uit 2008, gemaakt in het SER-advies ‘Langdurige zorg verzekerd’, dat wil zeggen vòòr de financiele crisis. Uit de recente ‘programmabrief langdurige zorg’ (zie ook het bericht waarmee ik vandaag open) wordt niet duidelijk wat het effect is van het regeringsbeleid op die genoemde 6,2%.
Voor het CPB, het RIVM en de SER is het eenvoudig werk om de berekeningen uit 2008 over te doen. Dat kan tegenwoordig gemakkelijk met behulp van Systeem Dynamisch Modelleren. Ik kan nu alleen beredeneren, dat de herberekening uitkomt op een hoger percentage. Ten eerste is de groei van het nationaal inkomen minder gunstig. Ten tweede bezuinigt het kabinet vooral op extramurale activiteiten zoals activerende begeleiding, ondersteunende begeleiding en het persoonsgebonden budget (PGB). Dat gaat leiden tot een grotere vraag naar 24-uurszorg.
Een voorbeeld hoe extramurale case managers thans opnamen van dementerenden uitstellen in Haarlem en omgeving, staat elders op deze site. Zij gaan verdwijnen bij de voorliggende kabinetsplannen. Omdat ik verwacht, dat de AWBZ onbetaalbaar wordt op lange termijn, pleit ik ervoor om in deze wet een inkomens- en vermogenstoets in te voeren. Ik geef voorbeelden uit Engeland en Frankrijk ter toelichting, zonder te pretenderen dat Nederland de modellen van elders klakkeloos moet overnemen. In Engeland hebben burgers alleen recht op langdurige zorg van staatswege, indien zij geen vermogen bezitten groter dan 35.000 pond.
In Frankrijk ontvangen oudere burgers langdurige zorg van staatswege ongeacht hun inkomen of vermogen. Maar na het overlijden heeft de overheid bij voorrang een claim op een eventuele erfenis. Eerst worden de kosten voor langdurige zorg verhaald op die erfenis. Daarna erven de kinderen en andere familie. Omdat dit algemeen bekend is, krijgt de mantelzorg door familie een impuls.
Het Julius rapport ‘Hoe komt de burger in Europa aan zorg’? (zie www.unitzorginnovatie.nl en klik door op ‘publicaties’) beschrijft op basis van een literatuur- en documentenstudie precies hoe die vermogens- en inkomenstoetsen bij langdurige zorg in verschillende landen werkt. Ik houd het hier kort. Ik merk op dat deze toetsen ook in het verleden in Nederland bestonden. De uitdrukking ‘Eerst je eigen huis opeten’ verwijst ernaar. Graag lok ik een debat uit over deze toetsen. Bent u het ermee (on)eens? Stuur een mail naar [email protected] Weet dat de kans bestaat dat ik uw reactie publiceer in de Nieuwsbrief van het Julius Centrum en op deze site. Als u dat niet wilt, moet u dat erbij schrijven. Tot zover dit bericht.
Op vrijdag 1 juli organiseert het Julius Centrum haar jaarlijkse congres over ‘Recente nationale en internationale ontwikkelingen in onderzoek, projecten, bekostiging en beleid van ketenzorg en geïntegreerde langdurige zorg’. Een van de thema’s in de plenaire inleiding en de 22 workshops betreffen de inkomens- en vermogenstoetsen in de AWBZ en de private bekostiging van langdurige zorg. Hoogleraar Ab Klink en ondergetekende houden daarover plenaire inleidingen. Uit Engeland en Duitsland lichten experts hun systemen toe. Wilt u naar dit congres? Wilt u in één dag op de hoogte raken van alle ontwikkelingen in de langdurige zorg, inclusief die uit die AWBZ-brief? Surf dan naar www.unitzorginnovatie.nl klik door op ‘Aankomende congressen’, lees de prachtige brochure en meld u aan.
Guus Schrijvers
