Openbare kwaliteitsindicatoren hebben weinig betekenis
Array
‘Geen van de huidige uitkomstmaten voor kwaliteit van zorg die momenteel beschikbaar zijn voor het Nederlandse publiek, houdt rekening met statistische onzekerheid en verschillen in patientenpopulatie. Het heeft dan ook geen zin om deze uitkomstmaten openbaar te maken, ze leveren geen informatie over kwaliteit van zorg en zijn enkel misleidend’. Met deze woorden eindigt Hester Floor Lingsma haar proefschrift bij de Erasmus Universiteit. Dat heeft als titel ‘Measuring quality of care methods and applications to acute neurological diseases’ en kwam uit eind 2010.
Zij komt tot deze slotsom op basis van een studie die start met een beschrijving van de beschikbare methoden om kwaliteit te meten. Zij is aanhanger van de theorie van Donabedian: Kwaliteit van zorg kan verdeeld worden in drie domeinen: structuur, proces en uitkomst. Uitkomstmaten zijn uitkomsten van patienten, zoals sterftecijfer of het percentage patienten dat weer zelfstandig kan wonen na een herseninfarct. Maar het meten van kwaliteit van zorg met uitkomstmaten brengt twee problemen met zich mee. Ten eerste kunnen uitkomsten beïnvloed worden door toeval. Ten tweede kunnen verschillen in uitkomst veroorzaakt worden door verschillen in de patientenpopulaties. Om het eerste probleem in kaart te brengen vergeleek Lingsma tien Nederlandse ziekenhuizen op basis van het aantal patienten dat één jaar na een herseninfarct overleed of gehandicapt was.
Er bleken grote verschillen te zijn tussen de ziekenhuizen. Slechts 55% van de oorspronkelijke verschillen in uitkomst was toe te schrijven aan daadwerkelijke verschillen, de rest aan statistische onzekerheid. Lingsma constateert verder dat tal van instanties uitkomstmaten eisen, waarbij minder dan een kwart wordt veroorzaakt door echte verschillen en meer dan driekwart door statistische onzekerheid. Op het tweede probleem van uitkomstmaten, verschillen in patientenpopulatie gaat Lingsma in door na te gaan welke factoren van invloed zijn op sterfte van patienten met een hersenbloeding die binnen twee maanden zijn overleden.
De ernst van de bloeding, leeftijd, de grootte van het aneurysma en of de bloeding zichtbaar is op een CT scan waren de sterkste voorspellers voor het overlijden van een patient. Zij concludeert dat verschillen in patientenpopulatie beïnvloeden uitkomstmaten, ongeacht kwaliteit van zorg. Uiteindelijk trekt zij op basis van haar studies de conclusie waarmee dit bericht begint. Wilt u zelf het proefschrift lezen? Surf dan naar http://repub.eur.nl/res/pub/21742/101126_Lingsma,%20Hester%20Floor.pdf. Tot zover dit bericht.
Op 15 september start de Masterclass Geïntegreerd Management van Kwaliteit van Zorg en Financien. Die omvat dertien donderdagmiddagen tot 15 april 2012. Deze opleiding is bedoeld voor kwaliteitsmanagers, artsen en verpleegkundigen met een blinde vlek voor financien. Deze is ook bedoeld voor financiele managers, managers bedrijfsvoering en controllers die weinig weten van het ontwerpen, meten en omgaan met kwaliteitsindicatoren..
Ook de hierboven genoemde problemen met toevallige factoren en verschillen in patientenpopulaties komen aan de orde. De afgelopen jaren oogstte deze Masterclass grote waardering bij de deelnemers Die waren afkomstig uit de wereld van de AWBZ, ziekenhuizen, eerstelijn en geestelijke gezondheidszorg. De waardering betrof de gemengde groep van deelnemers, de evenwichtige verdeling van kennisoverdracht, groepsdiscussie en bespreking van casuïstiek alsmede de mix van theorie en praktijk. Wilt u deelnemen aan deze masterclass? Wilt u allround leiding gaan geven? Stuur dan een mail naar Petra Schimmel op [email protected] .
Guus Schrijvers
