Aidsprogramma’s moeten zorg voor kala-azar integreren
Array
De capaciteit van aidsbestrijdingsprogramma’s om de zorg voor de dodelijke ziekte kala-azar (viscerale leishmaniasis) te integreren in de activiteiten moet vergroot worden, heeft Artsen zonder Grenzen vandaag verklaard tijdens ICASA, Afrika’s belangrijkste aidsconferentie, die op dit moment plaatsvindt in Addis Abeba in Ethiopie. Het voorkomen, diagnosticeren en behandeling van kala-azar in combinatie met hiv, moet een prioriteit worden in Oost-Afrika.
Hiv en kala-azar
Kala-azar is een zogenoemde `verwaarloosde’, of `vergeten’ parasitaire ziekte die door de beet van een zandvlieg wordt overgebracht. Zonder behandeling is de ziekte dodelijk.De ziekte is inheems in 76 landen wereldwijd. In Oost-Afrika zijn een aantal regio’s in Ethiopie, Kenia, Sudan en Zuid-Sudan met name getroffen. In het noordwesten van Ethiopie komt de coïnfectie van hiv en kala-azar, een infectie óp infectie, het meest voor: één op de 3 mensen met kala-azar is tevens hiv-positief.
Geïntegreerde aanpak hiv en kala-azar nodig
`Mensen die het hiv-virus hebben zijn bijzonder kwetsbaar voor kala-azar. Het is dus cruciaal dat aidsbestrijdingprojecten het voortouw nemen,’ aldus Rachel ter Horst, arts en adviseur medische pleitbezorging van Artsen zonder Grenzen. Zij presenteerde in Addis Abeba resultaten van Artsen zonder Grenzen met een geïntegreerde aanpak van coïnfectie van hiv en kala-azar, zowel veldonderzoek als praktijkervaringen. `In landen zoals Ethiopie waar hiv en kala-azar een wisselwerking op elkaar hebben en waar coïnfectie een probleem is, hebben aidsprogramma’s in feite te maken met een situatie die lijkt op die van de dubbele infectie van hiv en tuberculose en is ook een soortgelijke aanpak nodig. Met tbc moesten mensen leren op een andere manier te denken; datzelfde geldt ook voor kala-azar.’
Vroeg stadium beide behandelen
Kala-azar versterkt hiv op vele manieren. Mensen met hiv lopen een veel hoger risico om de ziekte te ontwikkelen. Kala-azar versnelt de progressie van hiv-infectie naar de ziekte aids. Het is min of meer onvermijdelijk dat mensen met hiv een terugval krijgen als zij ook kala-azar hebben. En, mensen die hiv-positief zijn reageren minder goed op de kala-azarmedicatie. Als een patient echter in een vroeg stadium behandeld wordt en voor beide infecties de juiste medicijnen krijgt, kan dat de ontwikkeling van aids en kala-azar vertragen en een terugslag verminderen.
Actief screenen en behandelen
`De eerste stap is dat aidsprogramma’s, daar waar kala-azar veel voorkomt, mensen met hiv ook actief gaan screenen op kala-azar,’ vervolgt Rachel ter Horst. `Mensen moeten dan zo snel mogelijk nadat de medicatiekuur tegen kala-azar is gestart ook aidsremmers krijgen.’ De gepresenteerde onderzoeksgegevens en behandelresultaten van Artsen zonder Grenzen wijzen erop dat het gebruik van een gecombineerde medicatie met hoge dosering de langetermijnprognose voor de patient kan verbeteren. De eerste resultaten duiden erop dat behandeling van liposomale amphotericine B in hogere doses, gecombineerd met miltefosine, veel veiliger en effectiever zijn dan andere mogelijke medicijncombinaties.
Betere genezingsresultaten
`Tot op heden waren de kansen op een goede uitkomst van een behandeling voor hiv én kala-azar mistroostig,’ verklaart Koert Ritmeijer, kala-azarspecialist. `Bestaande behandelingen slagen niet. Zo is SSG (Sodium Stibogluconate) te toxisch. De werking is zo sterk nadelig voor het lichaam dat het tot grote sterfte leidt. Andere medicijnen zoals liposomale amphotericine B zijn veilig, maar niet genoeg effectief. Hoge-dosiscombinatiemedicatie leidt niet alleen tot betere genezingsresultaten in de eerste fase, maar werkt ook goed voor patienten die eerder genezen waren van kala-azar en daarna opnieuw een terugslag hadden.’
Klinische onderzoeken in 2012
In 2012 zullen twee klinische onderzoeken worden uitgevoerd. De onderzoeken worden medegesponsord door Artsen zonder Grenzen, het DNDi (een ontwikkelingsgroep medicijnen voor vergeten ziekten) en het Instituut voor Tropische Geneeskunde (ITG) in Antwerpen in samenwerking met de Gondar Universiteit in Ethiopie. Het doel is de veelbelovende resultaten te bevestigen en de baten te onderzoeken van preventieve therapie om terugval te verminderen.
Verbeterde richtlijnen
`Als deze studies onze eerdere resultaten bevestigen, hopen we dat het vooruitzicht op betere behandelingsopties ertoe zullen leiden dat in de gehele regio verbeterde behandelingsrichtlijnen zullen worden ingevoerd,’ besluit Koert Ritmeijer.
Coïnfectie is een groot probleem voor mensen met hiv. De infectie óp infectie, kan de doodsklap geven. Meer hierover lees je in ons medisch dossier aids.
