Wilsverklaring wel gewild, maar weinig gebruikt
Array
Mensen denken wel na over hun wensen ten aanzien van ziekte, gezondheid en ook levenseinde, maar leggen deze (nog) niet vast in een wilsverklaring. Mensen die wel een wilsverklaring hebben, bespreken deze met hun naasten maar niet met hun zorgverlener. Dat blijkt uit de meldactie ‘Wilsverklaring’ van patientenfederatie NPCF waar bijna 11.000 mensen aan deelÂnamen. ‘Het onderwerp is actueel en houdt mensen bezig, maar er is nog veel onduidelijkheid,’ zegt NPCF-directeur Wilna Wind. ‘Het is belangrijk dat arts en patient op het goede moment samen het gesprek aangaan over zaken als wel of niet reanimeren, en wel of niet doorbehandelen.’
Onduidelijkheid
Slechts 13% van de deelnemers aan de meldactie heeft een wilsverklaring. De overige 87% heeft (nog) niet de wensen ten aanzien van ziekte, gezondheid en levenseinde vastgelegd. Toch heeft de meerderheid van hen (75%) al wel eens over die wensen nagedacht. Dat ze hun wensen nog niet hebben vastgelegd , komt vaak doordat mensen het moeilijk vinden om keuzes te maken die nog niet aan de orde zijn, of omdat ze niet weten hoe ze een wilsverklaring op moeten stellen. NPCF-directeur Wilna Wind: ‘Wat zet je in zo’n wilsverklaring’ En hoe leg je je wensen vast’ Dat is mensen niet duidelijk.’ De deelnemers aan de meldactie vinden dat een handreiking voor het maken van een wilsverklaring vrij verkrijgbaar moet zijn, bijvoorbeeld via de huisarts.
Bespreken
Het grootste deel (94%) van de mensen die wel een wilsverklaring hebben, heeft deze besproken met hun naasten. Veel minder mensen hebben hun wilsverklaring ook met een zorgverlener besproken (43%). ‘Het tijdig spreken over levenseinde en wensen met je naasten en ook met je dokter is van belang om misverstanden te voorkomen,’ waarschuwt Wilna Wind. ‘De patient moet zorgen dat zijn dokter weet waarmee hij rekening moet houden. En een dokter moet vragen naar de wensen van een patient en of deze vastliggen. In de meldactie geven patienten aan dat ze nooit met de dokter hebben gesproken over hun wensen en een eventuele wilsverklaring, ook al ondergingen ze meerdere operaties. Dat moet veranderen, hoe lastig het soms ook is om vroegtijdig te praten over het levenseinde en de mogelijke keuzes.
Wens respecteren
Driekwart van de deelnemers vindt dat een arts zich altijd aan de wilsverklaring moet houden, terwijl dit niet altijd zo kan zijn Zorgverleners zullen zoveel mogelijk de wensen respecteren, maar kunnen en mogen hiervan soms afwijken. ‘Het is belangrijk dat patienten beseffen dat zij een andere arts kunnen zoeken in het geval dat de eigen arts geen euthanasie wil verlenen en zij het daar niet mee eens zijn,’ vindt Wilna Wind. De NPCF denkt dat ook hier voorlichting van groot belang is.
Discussie
De resultaten van de meldactie sluiten aan bij actuele discussies over bijvoorbeeld langer doorbehandelen dan medisch noodzakelijk, de levenseindekliniek en de Euthanasiewet. ‘Met de resultaten van de meldactie hebben we nu in beeld dat mensen bezig zijn met vragen over hun levenseinde en dat er behoefte is aan informatie,’ zegt Wilna Wind. ‘We denken dat de politiek en ook zorgverleners het onderwerp op moeten pakken door in te zetten op voorlichting, door het onderwerp beter bespreekbaar te maken, en door ervoor te zorgen dat een handreiking voor het maken van een wilsverklaring eenvoudig te verkrijgen is.’
Informatie
banner170x115 Zorgzine5Vandaag verschijnt het digitale NPCFmagazine ‘Zorgzine’ over het onderwerp Wilsverklaringen (link) met tips voor en ervaringen van patienten. Ook op de NPCF-website staat een dossier met nadere informatie, bijvoorbeeld hoe een wilsverklaring op te stellen. Op 14 juni lanceert artsenkoepel KNMG een brochure ‘spreek op tijd over uw levenseinde’ die met de NPCF en andere patientenorganisaties NFK, NPV en NVVE en ouderenorganisaties ANBO, PCOB en Unie-KBO is ontwikkeld.
Meldactie
De meldactie is uitgevoerd in samenwerking met de ouderenorganisaties PCOB en Unie-KBO. Van eind april tot half mei hebben 10.649 mensen hun ervaringen en mening met betrekking tot wilsverklaringen gemeld.
