Brein van ISAF-militair na anderhalf jaar niet volledig hersteld
Array
Het brein en de cognitieve prestaties van militairen die in Afghanistan hebben gevochten herstellen grotendeels binnen anderhalf jaar na terugkeer in Nederland, ontdekten Guido van Wingen van de Radboud Universiteit Nijmegen en zijn collega’s. Toch verdwijnen de effecten op de cognitieve netwerken in hun brein niet helemaal.
De Afghanistanstudie is tot dusver de enige waarbij de hersenen van militairen voorafgaand aan een missie uitvoerig werden getest, zowel met hersenscanners als met gedragstaken. Ook werkt de studie met een goede controlegroep: de collegasoldaten die in Nederland op de basis bleven.
Guido van Wingen van het Donders Institute for Brain, Cognition and Behaviour van de Radboud Universiteit werkte in de studie samen met het Onderzoekscentrum van de Militaire Geestelijke Gezondheidszorg in Utrecht en het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam.
Ervoor en erna
De onderzoekers testten bij de militairen de hogere hersenfuncties die beroep doen op aandacht en het werkgeheugen (zoals bijv. beslissen, plannen, fouten vermijden). Zo konden zij bepalen of het meemaken van vreselijke gevechtssituaties en het ervaren van gevechtsstress leidt tot veranderingen in hersenen. De militairen werden zoals gezegd voorafgaand aan de vier maanden durende ISAF-missie in Afghanistan getest, zes weken erna en na anderhalf jaar.
Aandacht weer als vanouds
De militairen die in Afghanistan in gevaarlijke, stressvolle gevechtssituaties en aanslagen hadden meegemaakt lieten bij de eerste meting na terugkeer duidelijke veranderingen in de opbouw en werking van de middenhersenen zien. Die hadden tot gevolg dat ze minder goed hun aandacht bij ingewikkelde taken konden houden. Deze veranderingen blijken na anderhalf jaar verdwenen, blijkt uit een studie die het vooraanstaande wetenschappelijk tijdschrift PNAS deze week publiceert.
Minder communicatie blijft
Wat wél bleef bestaan was de verminderde communicatie tussen de middenhersenen en de prefrontale cortex, wat er op wijst dat gevechtsstress langdurig kan leiden tot aanpassingen in het cognitieve netwerk. ‘De verandering in het brein kan te maken hebben met het opslaan van een geheugenspoor, zegt Eric Vermetten, Kol-arts van defensie en co-auteur van het PNAS-paper. ‘Dit kan dienstig zijn bij nieuwe ervaringen.’
‘Anderhalf jaar is lang,’ zegt Van Wingen, ‘Maar dat wil niet zeggen dat de veranderingen altijd blijven bestaan. Dat weten we nog niet. Wie weet verdwijnt het nog.’
PNAS Early edition week 3 september 2012
“Persistent and reversible consequences of combat stress on the mesofrontal circuit and cognition,” by Guido van Wingen et al.
bron: Radboud Universiteit
