Antoni van Leeuwenhoek bestaat 100 jaar
ArrayOp donderdag 10 oktober is het op de kop af 100 jaar geleden dat de oprichtingsakte van het Antoni van Leeuwenhoek werd ondertekend. Het Nederlandsch Kankerinstituut zoals het destijds werd genoemd werd opgericht door uitgever De Bussy samen met de hoogleraren Rotgans en De Vries. J. De Busy had kort daarvoor zijn dochter aan kanker verloren. Zij wilden een instituut waar een optimale behandeling samen zou gaan met fundamenteel onderzoek en waar de menselijke maat net zo belangrijk was. Of zoals destijds werd verwoord ‘ een inrichting waarin zoo volledig mogelijk de behandeling van lijders aan boosaardige gezwellen zou kunnen plaatsvinden en bijzonder studie van den kanker en aanverwante ziekten zou kunnen worden gemaakt.’ 100 jaar later blijkt deze formule nog steeds succesvol.
Het Antoni van Leeuwenhoek heeft zich de afgelopen 100 jaar onder meer weten te onderscheiden doordat de onderzoeksresultaten snel in de kliniek geïmplementeerd worden. In 2013 melden zich zo’n 6000 nieuwe patiënten per jaar in het Antoni van Leeuwenhoek voor een behandeling tegen kanker. Uit onderzoek blijkt dat 80% van de Nederlandse bevolking het Antoni van Leeuwenhoek kent en 4 van de 10 Nederlanders in het Antoni van Leeuwenhoek behandeld wil worden in het geval bij hen de diagnose kanker gesteld zou worden.
Daarnaast neem ook het aantal patiënten met kanker in Nederland ieder jaar toe. Om meer patiënten te kunnen behandelen werkt het Antoni van Leeuwenhoek momenteel aan uitbreiding. De bouwwerkzaamheden daarvoor zijn in volle gang en is het de doelstelling om in 2020 50% meer patiënten te kunnen behandelen. Ook is het Antoni van Leeuwenhoek een intensieve samenwerking met het UMC Utrecht aangegaan voor de oprichting van een tweede Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis in Utrecht.
Bij de oprichting is gekozen voor de naam Het Nederlandsch Kankerinstituut. Volgens de toenmalige voorzitter Rotgans ‘een naam die hard klinkt maar die in hardheid zal afnemen naarmate de genezingskansen groter worden.’ Dat niet iedereen het hiermee eens was illustreert een gift van een donateur die er 1000 gulden voor over had, om het woord kanker niet op de voorgevel te plaatsen. De gift is niet geaccepteerd. De naam Antoni van Leeuwenhoek is er kort na de oprichting aan toegevoegd.
Dankzij wetenschappelijk onderzoek is de kennis over kanker enorm toegenomen. Was bij de oprichting van het instituut nauwelijks kennis over het ontstaan van kanker, nu weten we dat dit een defect is van de genen. Ook het gegeven dat roken een van de belangrijke oorzaken van veel tumorsoorten is, was niet bekend. Daarvan getuigt een foto van de medische staf van het Antoni van Leeuwenhoek ui t 1920: Een aantal artsen poseert met sigaar in de hand.
De multidisciplinaire aanpak waarmee het Antoni van Leeuwenhoek zich bij de behandeling van kanker onderscheidt stamt uit de begin jaren ’70. Alle specialismen die nodig zijn bij het stellen van de diagnose en de behandeling van de patiënt, zijn verenigd in een team en functioneren niet gescheiden van elkaar. Daarnaast was het bijzonder dat de artsen in het Antoni van Leeuwenhoek een aanstelling in volledig dienstverband kregen, en hoefden hun werkzaamheden niet te combineren met een particuliere praktijk in een ander ziekenhuis. Destijds een unicum in de medische wereld.
Het onderzoeksdeel van het Antoni van Leeuwenhoek, het Nederlands Kanker Instituut behoort tot de wereldtop als het gaat om kankeronderzoek. De laatste jaren is het onderzoek vooral gericht op de mogelijkheid tumorprofielen vast te stellen. Sinds enige jaren is bekend dat geen kanker dezelfde is. Geen borst-, darm- of longkanker is gelijk. De behandeling zou op de specifieke afwijkingen van de individuele tumor moeten worden aangepast. Voor een beperkte groep patiënten is dit inmiddels mogelijk waardoor de overlevingskansen voor deze groep fors zijn gestegen. Het is de ambitie van het Antoni van Leeuwenhoek om alle patiënten met kanker in de toekomst een behandeling op maat aan te kunnen bieden.
Feiten en cijfers op een rij:
Aantal bedden
1915: 17 2013: 180
Aantal nieuwe patiënten
1915: 17 2013: 6000
Aantal bestralingen
1915: 2747 2013: 70.000
Aantal medewerkers
1916: 10 2013: 3000
Aantal wetenschappelijk publicaties
1917: 11 2013: 508
Aantal wetenschappers
1913: 2 2013: 720
Aantal leden van de medische staf
1913: 2 2013: 155
Aantal operaties
1915: 98 2013: 5000