Verzwakking middenrif door beademingsapparaat onder de loep
Array
Kunstmatige beademing heeft als nadeel dat ademhalingsspieren zoals het middenrif snel verzwakken. VUmc-er dr. Coen Ottenheijm gaat gesteund door een Amerikaanse beurs onderzoeken wat de rol is van het gigantische eiwit titine. Op termijn hoopt hij dit eiwit op molecuulniveau te kunnen verbouwen, zodat de afname van spierweefsel wordt geremd.
Personen met zwaar lichamelijk trauma komen vaak op de intensive care aan een beademingsapparaat terecht. Dit wordt ingezet wanneer het lichaam niet meer in staat is om zelf de ademhaling op peil te houden, of als ademen zoveel energie verbruikt dat dit het herstel in de weg zit.
Aan het apparaat kleeft echter ook een nadeel: het zorgt ervoor dat de spieren die ademen normaal mogelijk maken – met name het middenrif – snel verzwakken. Dat levert problemen op zodra de patiënt weer zelf moet gaan ademen. ‘De middenrifspier verzwakt bij inactiviteit veel sneller dan andere spieren in het lichaam. Waarom dat zo is, begrijpen we nog niet goed’, zegt universitair hoofddocent dr. Coen Ottenheijm van de afdeling fysiologie van VU medisch centrum. Hij heeft nu een prestigieuze beurs van 1,8 miljoen dollar gekregen van de Amerikaanse National Institutes of Health (NIH), om dat te gaan onderzoeken.
Ottenheijm (ICAR-VU) richt zijn pijlen daarbij op titine, het grootste eiwit in het menselijk lichaam. Dit eiwit zit in elke spiervezel en geeft de spieren hun veerkracht. De stelling is dat titine ook werkt als een mechanosensor; zodra het voelt dat een spier niet meer actief is, geeft het een seintje aan het lichaam dat de spier mag krimpen. ‘Als we dit kunnen aantonen, kunnen we op termijn misschien de eigenschappen van titine beïnvloeden. Door het molecuul stijver te maken, hopen we de middenrifspier van patiënten aan een beademingsapparaat beter intact kunnen houden. Maar dat is nog ver weg’, zegt Ottenheijm. Als dit lukt, is het niet alleen goed nieuws voor de patiënt, maar ook voor de zorgkosten. Want elke dag die een patiënt aan de beademing ligt, kost duizenden euro’s.
Het geld van de National Institutes of Health is een potje dat normaal gesproken voor Nederlanders onbereikbaar blijft. ‘Maar ik heb een tijdje in de Verenigde Staten gewerkt, aan de University of Arizona, in Tucson. Ik heb er nog steeds een nulaanstelling en daardoor kon ik meedingen naar de beurs’, vertelt Ottenheijm. Met het geld start hij in de VS een nieuwe onderzoeksgroep, met promovendi die later bij VUmc (fysiologie, ICAR-VU) zullen promoveren. Een paar keer per jaar voegt Ottenheijm zich bij zijn onderzoekers in Tucson.
Bron: VUmc
