Klacht ingediend bij Ombudsman over roken bij Defensie
Array
Op 1 december heeft de Stichting Rookpreventie Jeugd een klacht ingediend bij de Nationale Ombudsman over het tabaksbeleid van het ministerie van Defensie. In het leger zijn sigaretten spotgoedkoop en je mag er al roken als je 17 jaar en één dag bent. In dit artikel publiceren we de klacht.
In de tweede week van juli 2014 publiceerde TabakNee! een drieluik getiteld: ‘De goedkope sigaretten van defensie’. In deel 1 vertelde beroepsmilitair René (schuilnaam) dat op hoofdkwartieren en onderdelen van de NAVO goedkope, want belastingvrije, sigaretten kunnen worden gekocht. In deel 2 onthulde René dat goedkope sigaretten illegaal worden doorverkocht. In deel 3 ging het over de lobby van de tabaksindustrie voor belastingvrije tabakswaren in het leger.
Het ministerie van Defensie is destijds om een uitgebreide reactie gevraagd. Omdat ze een heleboel belangrijke vragen heeft genegeerd, zijn de nog onbeantwoorde vragen verwerkt in een officiële klacht die op 1 december is ingediend bij de Nationale Ombudsman.
Dit is de letterlijke tekst van de klacht:
Een militair moet gezond zijn om in de hachelijkste situaties optimaal te kunnen handelen, zo stelt Defensie. Maar een soldaat die wil (beginnen met) roken, wordt daarin actief gemotiveerd door de lage prijs, en ook aangezet om te beginnen met roken, dankzij alle mogelijkheden om dat op oefening in het buitenland te doen – mét korting omdat tabakswaren belasting- en BTW-vrij worden verkocht. Er blijkt een actieve lobby van de tabaksindustrie achter schuil te gaan. Defensie verkoopt accijnsvrije sigaretten aan militairen en hun gezinsleden vanaf dat ze 17 jaar en één dag oud zijn.
Volgens het door Nederland ondertekende FCTC-verdrag is accijns een belangrijk middel om roken te ontmoedigen. Op hoofdkwartieren en onderdelen van de NAVO (Noord-Atlantische Verdragsorganisatie) gelden douanevrijstellingen, zo meldt de belastingdienst. Sigaretten, cigarillo’s, sigaren en rooktabak vallen daaronder.
Als gevolg van deze belastingvrijstelling kunnen deze rookwaren op de NAVO-bases dus vrij van accijns gekocht worden. Hierdoor wordt elk pakje erg goedkoop en dus de prikkel voor jonge militairen om te beginnen met roken sterker. Maar ook voor rokers onder de soldaten die eerder met roken gestopt zijn, ligt de verleiding op de loer, omdat zijn omgeving rookt: een bekende en belangrijke factor voor terugval in het oude verslavende gedrag.
Bovendien mag het personeel dat werkt op NAVO-hoofdkwartieren (het zogenaamde AFCENT-personeel), volgens de rantsoenkaart driehonderd sigaretten belastingvrij kopen. Dat is meer dan twee pakjes per dag. En als het gezin van de militair meegaat op oefening, kunnen ook de gezinsleden, zoals gezegd, van het belastingvoordeel gebruik maken. “Gezinsleden ouder dan 17” mogen volgens het overzicht tachtig sigaretten per week belastingvrij kopen. Opmerkelijk, want dat betekent dat je bij Defensie sigaretten mag kopen als je 17 jaar en één dag bent. Geldt voor Defensie niet de wet die per 1 januari 2014 de verkoop van sigaretten aan jongeren onder de 18 verbiedt?
Op de site www.TabakNee.nl van de Stichting Rookpreventie Jeugd is een serie van drie artikelen verschenen waarin bovenstaande verder uitgewerkt wordt, zie hier.
De vragen aan het ministerie van Defensie
Het ministerie van Defensie is om een reactie gevraagd op de volgende vragen:
? Is bekend hoeveel sloffen sigaretten Defensie jaarlijks aan militairen verkoopt? Hoeveel gaat er gemiddeld mee op konvooi? Zijn alle merken verkrijgbaar?
? Koopt Defensie rechtstreeks in bij de fabrikanten? Wat zijn de afspraken hierover?
? Weet Defensie hoeveel militairen er roken in Nederland?
? Defensie vindt dat een militair lichamelijk gezond moet zijn. Waarom stimuleert ze dan toch het roken door het mogelijk te maken dat goedkope sigaretten worden verkocht?
? Als Defensie vindt dat een militair niet afhankelijk mag zijn van medicijnen, waarom vindt ze het dan geen probleem als het om nicotine gaat?
? Is Defensie op de hoogte van de clandestiene doorverkoop-praktijken? Voert Defensie controles uit naar het mogelijke doorverkopen van sigaretten?
? Gezinsleden van 17 jaar en ouder mogen ook sigaretten kopen. Wettelijk gezien moet je 18 jaar oud zijn om sigaretten te mogen kopen.
Het ministerie heeft ervoor gekozen om geen antwoord te geven op bovenstaande vragen.
De Klacht
Uitgangspunt voor de klacht van de Stichting Rookpreventie Jeugd is het Kaderverdrag van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO FCTC) en de Tabakswet die door het ministerie van Defensie met de voeten wordt getreden. De Stichting Rookpreventie Jeugd vraagt daarom aan de Ombudsman uit te spreken:
? dat de onderste leeftijdsgrens waarop je tabak mag kopen, te weten 18 jaar, ook voor Nederlands defensiepersoneel en hun gezinsleden geldt.
? dat er een einde komt aan de verkoop van goedkope(re) sigaretten, omdat is aangetoond dat er een directe relatie is tussen beginnen met roken en de prijs van een pakje sigaretten of shag. De helft van haar gebruikers zal bij gebruik ervan zoals bedoeld eraan te komen overlijden. Een gezonde geest in een gezond lichaam is het parool.
? dat Defensie een einde maakt aan de clandestiene doorverkoop-praktijken van sigaretten waarmee op grote schaal belastingen ontdoken worden. .
? dat Defensie gehouden is een actief tabaksontmoedigingsbeleid te voeren.
Stichting Rookpreventie Jeugd, namens deze,
Frits van Dam, secretaris.
De klacht is in goede orde ontvangen door de Ombudsman. Het wachten is op verdere behandeling. Dat hogere prijzen van tabakswaren het roken ontmoedigen is overigens duidelijk aangetoond, zoals hier, in een artikel in het New England Journal of Medicine van januari 2014.Klacht
Bron: TabakNee
