Kwaliteitsimpuls voor zorg borstkankerpatiënten
Array
Breed gedragen nieuwe richtlijn verhoogt standaard voor borstreconstructies
Met de richtlijn voor borstreconstructies krijgt de borstkankerzorg in Nederland een belangrijke kwaliteitsimpuls. Door de richtlijn wordt de behandeling door een multidisciplinair team inclusief een plastisch chirurg de norm en wordt borstreconstructie een vast onderdeel van de preoperatieve gesprekken tussen patiënten en specialisten. Hierdoor krijgen meer borstkankerpatiënten de mogelijkheid tot een borstreconstructie aangeboden.
Dit is een belangrijke doorbraak voor vrouwen die behandeld worden voor borstkanker, omdat een borstreconstructie bijdraagt aan hun herstel op psychologisch, sociaal en seksueel vlak. Op dit moment is er nog sprake van een grote variatie in de praktijk: er zijn ziekenhuizen waar geen enkele vrouw bij borstkanker een directe borstreconstructie krijgt en ziekenhuizen waar inmiddels meer dan 60 procent een borstreconstructie krijgt na borstkanker.
De kwaliteitsrichtlijn is ontwikkeld op initiatief van en door de Nederlandse Vereniging voor Plastische Chirurgie (NVPC), in samenwerking met de Nederlandse Vereniging voor Heelkunde (NVVH), Borstkankervereniging Nederland (BVN) en het Kennisinstituut van de Federatie Medisch Specialisten. Prof. dr. René van der Hulst, voorzitter van de NVPC: “Wij pleiten ervoor dat vrouwen betere voorlichting krijgen over de mogelijkheden van borstreconstructie. Het is belangrijk dat vrouwen met borstkanker zich bewust zijn van en goed laten informeren over de keuzes die zij hebben en het behandelplan dat daarbij hoort. Zo is het bijvoorbeeld vaak mogelijk om aansluitend aan een borstamputatie een borstreconstructie uit te voeren, zodat de patiënt niet ‘plat’ wakker wordt. Nederland is het eerste land met een dergelijke richtlijn. Internationaal is er daarom grote belangstelling voor deze belangrijke ontwikkeling voor borstkankerpatiënten.”
Kwaliteit van leven
Een op de acht vrouwen krijgt gedurende haar leven borstkanker. Borstkanker is hiermee de meest voorkomende kanker bij vrouwen en de tweede oorzaak van aan kanker gerelateerde sterfte bij vrouwen. Omdat de behandeling erg verbeterd is met de ontwikkelingen in borstkankerscreening, chemotherapie, radiotherapie en hormonale therapie, overleven steeds meer vrouwen borstkanker en is er de laatste jaren meer aandacht voor borstsparende en reconstructieve behandelingen. De kwaliteitsrichtlijn voor borstreconstructies haakt in op het feit dat de behandeling van borstkankerpatiënten tegenwoordig steeds vaker in multidisciplinaire teams met plastisch chirurgen plaatsvindt. Het doel van de kwaliteitsrichtlijn is om de zorg voor en begeleiding van borstkankerpatiënten te optimaliseren en zo uiteindelijk te komen tot een algehele verbetering van de kwaliteit van leven van vrouwen met borstkanker. Het is aangetoond dat een borstreconstructie bijdraagt aan het herstel van vrouwen die behandeld worden voor borstkanker, onder andere doordat de psychologische, sociale en seksuele nadelen die samenhangen met het verlies van een borst verminderen.
De borstreconstructierichtlijn
De nieuwe borstreconstructierichtlijn verhoogt de standaard voor de behandeling van borstkankerpatiënten. De richtlijn helpt het multidisciplinair team bij het maken van wetenschappelijk onderbouwde keuzes qua timing en type borstreconstructie in combinatie met de oncologische behandeling. Dr Marc Mureau, plastisch chirurg en Sectorhoofd Oncologisch Reconstructieve Chirurgie bij het Erasmus MC in Rotterdam, is voorzitter van de commissie die de richtlijn heeft ontwikkeld. Mureau stelt dat door de richtlijn de kwaliteit van de zorg rond borstkanker naar een hoger plan wordt getild. “Naast optimale oncologische zorg is voor de patiënt immers ook het cosmetisch eindresultaat belangrijk. De richtlijn is een stimulans voor de multidisciplinaire samenwerking bij borstreconstructies en helpt bij de kennisoverdracht en onderlinge communicatie tussen verschillende teamleden. Bovendien neemt de richtlijn innovatieve technieken zoals Lipofilling mee en wordt erin aandacht besteed aan de kwaliteit en kosteneffectiviteit van de verschillende behandelingen.” Er komt binnenkort ook een patiëntenversie van de richtlijn die gemaakt wordt door Borstkankervereniging Nederland; deze zal te raadplegen zijn via de website van de vereniging.
Borstreconstructiemethodes
Na een borstamputatie zijn er meerdere manieren waarop de borst gereconstrueerd kan worden. Ook zijn er verschillende tijdstippen waarop een borstreconstructie gedaan kan worden. Een mogelijkheid is om het tijdens dezelfde operatie als het verwijderen van de borst te laten doen. Een andere mogelijkheid is om het tot jaren na de amputatie alsnog te doen. Bij een borstsparende operatie ligt dit anders. Daarbij wordt de borstreconstructie door de plastisch chirurg bij voorkeur aansluitend aan de borstsparende operatie uitgevoerd waarbij de kankercellen worden verwijderd door de oncologisch chirurg. Na bestraling van de borst zijn er risico’s op problemen met wondgenezing, zoals wonden die opengaan of niet willen genezen. Door een directe ‘oncoplastische’ reconstructie krijgt een vrouw een borst met een betere vorm die vervolgens alsnog bestraald kan worden.
Vergoeding borstreconstructies
Niet alle borstreconstructiemethoden worden in Nederland vergoed. De innovatieve reconstructiemethode Lipofilling is er daar één van. Bij deze methode wordt eigen vetweefsel elders weggezogen en ingespoten voor een verbetering van de vorm van de borst na een eerdere borstsparende operatie of borstreconstructie na borstkanker. Ongeveer 50% van het verplaatste vetweefsel groeit in ter plaatse van de borstregio, waardoor de behandeling regelmatig moet worden herhaald, waarna het een levenslang resultaat geeft. Daarnaast is het een weinig belastende operatie met snel herstel. In sommige gevallen wordt hiermee een grotere operatie of een totale borstreconstructie voorkomen. In de kwaliteitsrichtlijn voor borstreconstructies wordt wetenschappelijk bewijs over de veiligheid, meerwaarde en effectiviteit van Lipofilling samengevat en worden aanbevelingen geformuleerd over het gebruik van deze techniek in de dagelijkse praktijk. De NVPC voert momenteel intensieve gesprekken met diverse partijen over de vergoeding van de genoemde innovatieve reconstructiemethoden.
