Ondanks stijgende zorgkosten schrijven meer ziekenhuizen groene cijfers

Jaarverslagenanalyse: ondanks stijgende #zorgkosten schrijven meer ziekenhuizen groene cijfers

Terwijl het aantal patiënten (klinisch en poliklinisch) in 2015 verder gedaald is, nemen de patiëntgebonden kosten in Nederlandse ziekenhuizen juist toe. Naast kosten voor (dure) medicijnen, lijken ziekenhuizen ook meer te besteden aan steeds verdergaande medisch specialistische zorg. Dat blijkt uit een analyse van de jaarverslagen van 79 ziekenhuizen over 2015, de jaarlijkse thermometer van Intrakoop, de inkoopcoöperatie van de zorg, en Verstegen accountants en adviseurs. Meer ziekenhuizen zijn uit de financiële zorgen en de financiële prestaties zijn beter.

De onderzochte ziekenhuizen vertegenwoordigen samen 95 procent van de (totale omzet in de) sector. Ondanks een stijging van de zorgkosten en bedrijfslasten is het financiële resultaat van de Nederlandse ziekenhuizen in 2015 fors verbeterd. Samen boekten de ziekenhuizen een netto resultaat van 541 miljoen euro, bijna 100 miljoen meer dan een jaar eerder. De ziekenhuizen zijn in 2015 financieel duidelijk in rustiger vaarwater gekomen.

Zorgkosten

De patiëntgebonden kosten zijn opnieuw, net als voorgaande jaren, harder gestegen dan de bedrijfsopbrengsten van ziekenhuizen. Na een stijging van 4,8 procent in 2014, namen de patiëntgebonden kosten in 2015 toe met 5,8 procent (4,9 miljard euro). Frank Kaptein, directeur/bestuurder van Intrakoop: “Uit onze cijfers blijkt dat bijna 38 procent van de patiëntgebonden kosten bij ziekenhuizen wordt besteed aan medicijnen.

De stijging van het gebruik van dure geneesmiddelen en de maatregelen waarbij extramurale geneesmiddelen worden overgeheveld vanuit het geneesmiddelenvergoedingssysteem naar de ziekenhuiszorg vormen een mogelijke verklaring voor de toename van de patiëntgebonden kosten.”
Het aantal klinische opnamen laat tegelijkertijd een dalende trend zien van 1,5 procent (naar 1,6 miljoen opnamen) en dit geldt ook voor het aantal (eerste) poliklinische behandelingen (-4,8 procent). Steeds vaker worden poliklinische behandelingen ondergebracht bij de huisartsenzorg of overgenomen door zelfstandige behandelcentra. Het aantal ziekenhuisbedden blijft daardoor ook dalen met 1,3 procent tot bijna 39.000 bedden bij de onderzochte organisaties.

Minder rode cijfers

Uit de cijfers van de jaarverslagenanalyse van Intrakoop en Verstegen blijkt ook dat het aantal ziekenhuizen dat rode cijfers heeft geschreven is afgenomen. In 2015 rapporteerde bijna 8 procent van de ziekenhuizen een verlies, ten opzichte van ruim 11 procent in 2014. De sector is minder dan voorgaande jaren geconfronteerd met ingrijpende wijzigingen in de bekostiging van activiteiten. De belangrijkste wijziging betreft de afschaffing van aparte tarieven voor de vrijgevestigde medisch specialisten. De impact van de invoering van de integrale tarieven is relatief beperkt gebleven doordat ziekenhuizen deze eenmalige lastenstijging hebben doorberekend. Het gemiddeld eigen vermogen van ziekenhuizen is gestegen tot bijna 6 miljard euro.

Liquiditeit blijft kwetsbaar

De liquiditeit is in 2015 gestabiliseerd op 1,2. Over het geheel genomen is dit toereikend, maar riant is het niet. De liquiditeit blijft daarmee een kwetsbaar financieel aspect voor de sector. Van de 79 onderzochte ziekenhuizen zijn er eind 2015 nog 23 met een liquiditeit lager dan de wenselijke 1,0. In 2014 waren dit er 28. Een bescheiden verbetering, maar het biedt nog weinig ruimte voor tegenvallers of grote investeringen.

Flinke stijging bedrijfslasten

De bedrijfslasten van ziekenhuizen zijn in 2015 flink gestegen met 11,3 procent tot 24,2 miljard euro. Een groot deel van deze toename wordt verklaard door de invoering van de integrale tarieven. Met ingang van 2015 is het niet langer nodig dat zorgverzekeraars apart betalen voor de ziekenhuiskosten en de honoraria voor specialisten. Zonder invoering van de integrale tarieven zou sprake zijn van een stijging van de bedrijfslasten van 3,4 procent.
Ziekenhuizen hebben in 2015 fors ingezet op flexibele arbeid; enerzijds om de personeelskosten in de hand te houden, anderzijds wordt de stijging veroorzaakt door de wijziging in de bekostiging van ziekenhuizen die op 1 januari 2015 is ingegaan. Door de invoering van integrale tarieven wordt het honorarium van vrijgevestigd medisch specialisten geboekt als kosten voor personeel niet in loondienst (PNIL). De kosten voor personeel niet in loondienst zijn daarmee gestegen met 21 procent naar een totaal van 607 miljoen euro. Personeelskosten van ziekenhuizen vormen met gemiddeld 54 procent van de totale bedrijfslasten de grootste uitgavenpost (13 miljard euro). In totaal zijn er ruim 177.000 fte werkzaam.

Ook de inkoopuitgaven zijn in 2015 toegenomen, met 5 procent naar 11,7 miljard euro. Dit komt onder andere door de toename van exploitatiekosten, waaronder patiëntgebonden kosten, en een gestegen investeringsgraad. Daarnaast is vooral meer geïnvesteerd in machines en installaties (bijna 30 procent). De post inkoopuitgaven is daarmee bijna net zo omvangrijk als de totale uitgaven aan personeel.

Waardenburg, 18 juli 2016

Het rapport Jaarverslagenanalyse ziekenhuizen kunt u downloaden op www.intrakoop.nl

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

https://www.medicalfacts.nl

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.