Toch geen virus bij chronische vermoeidheid

Onderzoekers van het UMC St Radboud, waaronder experimenteel viroloog dr. Frank van Kuppeveld en internist prof.dr. Jos van der Meer, hebben in het bloed van Nederlandse patienten met het chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS) geen XMRV-virussen aangetroffen. Daarmee weerleggen zij Amerikaans onderzoek, dat in oktober 2009 in Science gepubliceerd is. Hierin werd een verband tussen dit virus en het chronisch vermoeidheidssyndroom geclaimd.

Het Nijmeegse onderzoek verschijnt vandaag in het British Medical Journal (on line).

Retrovirus
Al vele jaren zijn medisch onderzoekers op zoek naar de biologische oorzaak van het chronisch vermoeidheidssyndroom. Patienten met CVS werden op allerlei verdachte virussen getest, maar altijd zonder resultaat. Afgelopen oktober leek er weer een doorbraak te zijn: Amerikaanse onderzoekers meenden een verband te kunnen leggen tussen een bepaald retrovirus, XMRV genaamd, en het chronisch vermoeidheidssyndroom. Het onderzoek werd gepubliceerd in het beroemde wetenschappelijke tijdschrift Science en alleen al daarom werd het als erg geloofwaardig beschouwd.

Twijfels

Toch twijfelden internationale CVS-deskundigen, waaronder prof.dr. Jos van der Meer van het UMC St Radboud in Nijmegen, aan de waarde van het onderzoek. Van der Meer besloot om het Science-onderzoek te herhalen, met bloed van een duidelijk gedefinieerde groep patienten en van een speciaal op deze patienten gematchte controlegroep. Het onderzoek, een samenwerkingsverband tussen diverse afdelingen van het UMC St Radboud, is uitgevoerd op een wijze die vergelijkbaar is met het Amerikaanse onderzoek. De gebruikte onderzoekstechniek is zeer gevoelig, dat wil zeggen uitermate geschikt om het gezochte XMRV-virus, indien aanwezig, aan te tonen. Maar noch in het bloed van de 32 patienten, noch in dat van de 43 controles werd het retrovirus aangetroffen. Het is dan ook erg onwaarschijnlijk dat dit virus iets met CVS te maken heeft, aldus de onderzoekers.

“Voor mensen met het chronisch vermoeidheidssyndroom is het natuurlijk ontzettend vervelend dat we opnieuw moeten vaststellen dat er geen virus in het spel is,’ zegt Van der Meer. ‘Ik had hun graag meer zekerheid over de oorzaak van CVS gegeven.’

Hoe het komt dat de Amerikanen het virus wel vonden en de Nijmegenaren niet, is nog onduidelijk. Van Kuppeveld houdt er rekening mee dat de bloedmonsters die de Amerikanen gebruikt hebben, afkomstig waren van een speciale patientengroep die niet representatief is voor het overgrote deel van de CVS-patienten.

Ook Britse onderzoekers konden tot twee maal toe geen XMRV-virus vinden in het bloed van patienten met CVS.

Jan de Leeuw