Als ouders de gevolgen van een echtscheiding door de ogen van het kind zien

Scheidende ouders moeten zelf ervaren hoe het is om telkens te verhuizen

Een kind heeft er niet voor gekozen dat zijn ouders besluiten gaan scheiden, maar wordt vaak wel met de consequenties opgescheept; (meer dan) wekelijks verhuizen van papa naar mama of omgekeerd, settelen in de nieuwe kamer, de verkeerde schoolboeken meegenomen of nèt die ene fijne jeans of hockeystick vergeten. Op het moment dat het kind eindelijk volledig gewend is, kan het het hele zooitje weer inpakken voor de volgende verhuizing.

Ouders dragen lasten echtscheiding

Sommige ouders zien een rol voor zichzelf weggelegd in het in ieder geval dragen van deze lasten van de echtscheiding. Niet hun kinderen, maar zíj verhuizen elke week van een eigen of gezamenlijke woning naar de woning waar het kind woont. ‘Het kind heeft immers niet voor een echtscheiding gekozen,’ zo luidt vaak het argument. Lonneke Timmermans vult aan: ‘Het kan voor de ouders geen kwaad om het soms nomadische bestaan van het kind na een echtscheiding te ervaren door middel van (tijdelijke) birdnesting. Indien ouders uiteindelijk niet kiezen voor birdnesting, kunnen zij in elk geval beter invoelen wat het voor hun kinderen betekent om steeds te moeten verhuizen.’

Het beste voor het kind…

Het grootste voordeel van birdnesting voor het kind is het feit dat het kind één thuis blijft houden, vaak in een vertrouwde omgeving, bijvoorbeeld de oude woning. Het kind hoeft niet steeds te verhuizen, niet telkens weer te schakelen en niet na te denken over wanneer het weer moet verhuizen naar de andere ouder of zijn spullen moeten inpakken. In dat opzicht verandert er voor het kind niets door de scheiding. Het belangrijkste verschil is dat papa en mama niet meer tegelijkertijd in de woning verblijven, maar dat zij ‘in- en uitvliegen’. En zoals deze ouders in de praktijk vak ook merken, is dat steeds weer even schakelen, voor henzelf althans.

… maar ook het beste voor de ouders?

Birdnesting valt voor de ouders dus geregeld zwaarder uit dan verwacht, één van de redenen dat veel birdnestende ouders het als een tijdelijke oplossing zien. Naast het beroep dat birdnesting doet op de vrijheid en flexibiliteit van beide ouders, zijn het toch vaak de praktische vraagstukken die de boventoon voeren. Denk bijvoorbeeld aan het (niet) uitvoeren van huishoudelijke taken, het vullen van de ijskast en het verrichten van onderhoud aan de woning. En wat als er een nieuwe partner in beeld komt; is die ook welkom in de woning? Een ander bezwaar van deze relatief nieuwe ouderschapsregeling is het financiële plaatje. Het hebben en onderhouden van twee of drie woonruimtes brengt de nodige kosten met zich mee. Wat gebeurt er als één van de ouders deze kosten niet meer kan opbrengen?

De sleutel tot een birdnest: communicatie
De ene echtscheiding is de andere niet; birdnesting dient dan ook per geval overwogen te worden. Communicatie tussen de ouders en een flexibele opstelling zijn daarbij van groot belang, zowel voor als tijdens het birdnesten. Zo dienen de afspraken voortijdig vastgelegd te worden, zodat de verwachtingen van beide ouders aansluiten bij de realiteit. Wie woont wanneer in het huis? Hoe zijn de kosten verdeeld? Wie is verantwoordelijk voor welke taken? Hoe wordt contact onderhouden met elkaar?

Spanningen

Wat als er spanningen ontstaan en de kinderen daar last van krijgen? Birdnesting lijkt in eerste instantie voor het kind de beste uitkomst, maar of dit zo is hangt af van de ouders. Willen de ouders birdnesting tot een blijvend succes maken, dan zullen met elkaar moeten blijven communiceren en bereid moeten zijn om de ongemakken van het steeds weer verhuizen voor lief te nemen. ‘Kunnen zij dit niet,’ zo stelt Lonneke Timmermans, ‘dan is birdnesting gedoemd te mislukken.’

Auteur: Lonneke Timmermans, partner bij advocatenkantoor SmeetsGijbels. Zij adviseert haar cliënten over hun scheiding en begeleidt hen bij vraagstukken over ouderschapsregelingen.