‘Operatie kan met leefstijlverbetering vaak worden vermeden’
ArrayPilot met leefstijlverbetering bij artrose
Mensen met gewrichtsslijtage (artrose) en overgewicht in de regio Zuid-Holland Zuid kunnen meedoen aan een programma van twee jaar om hun algehele leefstijl te verbeteren. Een operatie is dan misschien pas later nodig, of helemaal niet. Het Albert Schweitzer ziekenhuis, Artroselifestyle.nl en leefstijlcentrum Your Health Spot hebben de handen ineengeslagen en een Gecombineerde Leefstijlinterventie (GLI) ontwikkeld, speciaal voor artrose in knie of heup.
Twee pilotgroepen van elk tien deelnemers zijn afgelopen maand van start gegaan. Bij succes wordt het programma structureel aangeboden. De doelen zijn: het leren omgaan met artrose, gewicht verliezen en kracht opbouwen. Orthopedisch chirurg Mikel Reilingh van het Albert Schweitzer ziekenhuis: “Er bestaan al veel leefstijlprogramma’s, voor bijvoorbeeld mensen met diabetes of hart- en vaatziekten. Daarin ligt meestal de nadruk op gewichtsverlies. Mensen met artrose hebben een iets andere aanpak nodig, waarbij er ook aandacht is voor bewegen en spieropbouw. Voor hen was er nog geen programma op maat. Dat zijn we met onze drie organisaties als eerste in het land samen gaan opzetten.” Voor de pilot was er al meteen veel belangstelling van deelnemers, aldus Reilingh.
Mensen die te zwaar zijn hebben meer kans op complicaties tijdens of na het plaatsen van een knie- of heupprothese. Wie vooraf gewicht verliest en goed leert omgaan met artrose, heeft misschien voorlopig geen operatie nodig of zelfs uiteindelijk helemaal niet, als de klachten afnemen. “Je eigen gewricht is beter dan welke prothese ook”, zegt Reilingh. “Opereren doen wij daarom pas als het kraakbeen echt weg is. Maar in plaats van dat af te wachten, kan de patiënt dankzij deze GLI naar verwachting zelf veel bereiken. Iedereen kan op zijn of haar manier de balans vinden tussen het voldoende voeden van het kraakbeen, het sterker maken van de spieren en het voorkomen van overbelasting. Voor dat laatste is afvallen belangrijk, dus dat doen we in één moeite door samen met krachtopbouw.”
“Bij dat alles proberen we de deelnemers veel kennis bij te brengen en hen te blijven coachen, zodat ze niet terugvallen in oude gewoonten”, vult manager Miranda Janssen van Your Health Spot aan. “Er zijn groepssessies, individuele sessies en een ThuisTrainer-app. Er is begeleiding door onder anderen een fysiotherapeut, een diëtist en een leefstijlcoach. En er is zelfs aandacht voor slaap, stress en innerlijke balans. Wij geloven dat iedereen zich beter voelt als hij of zij regie heeft over de eigen leefstijl; en binnen de eigen wensen en sportieve voorkeuren naar een doel toe kan werken. Wij faciliteren en begeleiden, maar de deelnemer doet het: de leiding ligt bij de persoon zelf. We vragen wel een behoorlijke tijdsinvestering en actieve deelname. Je moet echt met jezelf afspreken dat je niet zomaar opgeeft!”
Daar staat tegenover dat het programma gratis is voor de deelnemers, na verwijzing door de orthopeed. Een deel wordt vergoed door de zorgverzekeraars en de rest door de initiatiefnemers. Janssen en Reilingh hopen dat de zorgverzekeraars op den duur de GLI helemaal zullen bekostigen, zodra gebleken is dat het werkt. “Wij verwachten dat onze deelnemers veel beter structureel worden geholpen door hun hele problematiek aan te pakken in plaats van alleen dat ene gewricht. Een GLI is ook een vorm van behandeling, eentje die op den duur de zorg juist efficiënter en goedkoper maakt.” Als het programma erkend wordt, zal Artroselifestyle.nl gaan zorgen voor een uitrol van hetzelfde concept in het hele land met lokale zorgverleners. “Projecten om de zorg structureel te verbeteren zijn niet makkelijk en vereisen vaak lange adem”, zegt Taoufik Al Maach van Artroselifestyle.nl. “Maar onze samenwerking in dit initiatief is zeer goed en dat is uiteindelijk essentieel om het te laten slagen.”
Intussen zijn ook de afdelingen Chirurgie en Maag-Darm-Leverziekten van het Albert Schweitzer ziekenhuis met Your Health Spot in zee gegaan voor een pilot-GLI op het gebied van respectievelijk bariatrie (maagverkleinende operaties) en NASH (niet-alcoholgerelateerde leververvetting). “Bij de bariatrie duurt de GLI drie jaar, waarvan drie maanden vóór de operatie en 33 maanden erna”, legt chirurg Robert Smeenk uit. “We willen onze patiënten zo fit mogelijk de operatie in laten gaan en daarna terugval in oude gewoonten voorkomen. De begeleiding wordt intensiever en duurt langer dan we als ziekenhuis voorheen konden waarmaken.” De GLI bij NASH helpt patiënten om hun leefstijl te veranderen en dat vol te houden, meldt verpleegkundig specialist MDL Thea Korpershoek. “Met behulp van beweging, coaching en onder meer een mediterraan dieet helpen we de patiënt af te vallen en willen we de vervetting van de lever terugdringen.” Deze GLI duurt twee jaar.
Bron: Albert Schweitzer ziekenhuis
